Τι είναι το «Ουράνιο Τόξο» ;

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΤΕΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/07/2004

Ουράνιο τόξο. Τι άλλο μπορεί να είναι εκτός από το υπέροχο φυσικό φαινόμενο
που εμφανίζεται μετά τη βροχή; Τι άλλο εκτός από αυτό το μαγευτικό θέαμα
που συνενώνει όλα τα χρώματα της ίριδας και συμβολίζει την πολυχρωμία και
την πολυφωνία; Λοιπόν, ουράνιο τόξο είναι -ακριβώς για τον συμβολισμό του-
το όνομα ενός μικρού πολιτικού κόμματος που έχει κεντρικά γραφεία στη
Φλώρινα και στις πρόσφατες ευρωεκλογές το κύριο σύνθημά του ήταν «ενότητα
μέσα από τη διαφορετικότητα».

«Ουράνιο Τόξο». Αυτό είναι το όνομα του κόμματος των εθνικά Μακεδόνων της
Ελλάδας. Δηλαδή των Ελλήνων πολιτών και συμπατριωτών μας, οι οποίοι
αυτοπροσδιορίζονται εθνικά ως Μακεδόνες. Επί δεκαετίες, αυτοί οι Έλληνες
πολίτες λόγω του εθνικού αυτοπροσδιορισμού τους υπέστησαν ουκ ολίγα από τις
ελληνικές αρχές. Βία. Διώξεις. Ταπεινώσεις. Η κατάσταση άρχισε να
βελτιώνεται μετά το 1980, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι τώρα όλα είναι ωραία
και καλά.

Κακά τα ψέματα. Στην Ελλάδα ακόμη και σήμερα οι λέξεις «Μακεδονική
μειονότητα» παραμένουν ουσιαστικά εθνικό ταμπού. Γιατί τέτοιος, εντελώς
αβάσιμος μάλιστα, φόβος; Γιατί τόση ανασφάλεια; Ομοιογενή εθνικά κράτη
(nationαl states) υπάρχουν μόνο στη σφαίρα του φαντασιακού...

Όλα τα σύγχρονα εθνικά κράτη (nationαl states, ξαναλέω) στηρίζονται βέβαια
σε έναν κεντρικό κορμό, όμως κατά κανόνα είναι μωσαϊκό λαών, εθνοτήτων,
μειονοτήτων. Και ευτυχώς, διότι η ποικιλομορφία είναι πλούτος. Σε κάθε
περίπτωση, πάντως, τα σύγχρονα εθνικά κράτη θεμελιώνονται σε μια «συνθήκη
συμβολαίου ανάμεσα στους πολίτες» και όχι στην «ιδεολογία των δεσμών αίματος».

Πριν δέκα χρόνια, άνοιξη του 1994, ήμουν στο Στρασβούργο για να
παρακολουθήσω τις εργασίες της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Εκεί, τότε, είχε φθάσει μετά από πρόσκληση του Κοινοβουλίου μια ολιγομελής
αντιπροσωπεία μειονοτικών Μακεδόνων από την Ελλάδα -η πρώτη επίσκεψή τους
στο Κοινοβούλιο-, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τη μη κυβερνητική οργάνωση
«Μακεδονική Κίνηση Βαλκανικής Ευημερίας». Έκαναν ενδιαφέρουσες επαφές,
ενημέρωσαν και, κυρίως, ενημερώθηκαν. Ανάμεσά τους ήταν ο Παύλος
Βοσκόπουλος, αρχιτέκτονας-μηχανικός, που ζει και εργάζεται στη Φλώρινα.

Συναντηθήκαμε, εκεί, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συζητήσαμε αρκετά και για
διάφορα θέματα. Συζήτηση στο ίδιο μήκος κύματος. Μου έκανε εντύπωση το
εύρος των πολιτικών του απόψεων -καθόλου περιχαρακωμένος στο μειονοτικό
ζήτημα-, η κριτική στάση του σε κάθε μορφή εθνικισμού και ο σαφής
ευρωπαϊκός προσανατολισμός του.

Ο Παύλος Βοσκόπουλος είναι από τους ιδρυτές και μέλος της Πολιτικής
Γραμματείας του «Ουράνιου Τόξου» («Vinozhito», στη μακεδονική γλώσσα) και
έχει συμβάλει ιδιαίτερα στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του. Το «Ουράνιο
Τόξο» (www. florina.org) ιδρύθηκε το 1994, λίγο μετά την «ιστορική»
επίσκεψη στο Στρασβούργο. Από τότε παίρνει μέρος σε όλες τις εκλογές για το
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Φέτος τον Μάιο, το «Ουράνιο Τόξο» διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη το πρώτο του
συνέδριο. Υπ' όψιν ότι το συνέδριο επρόκειτο να διεξαχθεί στην Έδεσσα. Πλην
όμως αναβλήθηκε δύο φορές λόγω απειλών από ακροδεξιές εθνικιστικές
οργανώσεις. Τελικά, παρ' ότι και στη Θεσσαλονίκη υπήρξαν ακροδεξιές
φασιστοειδείς προκλήσεις, το συνέδριο έγινε και μάλιστα με επιτυχία.

«Στην Ελλάδα, τη χώρα μας, το αληθινά ευρωπαϊκό και για εμάς προοδευτικό
ρεύμα είναι μειοψηφία. Εμείς φυσικά συντασσόμαστε με αυτό και
συνεργαζόμαστε με τους συνεπείς ευρωπαϊστές δημοκράτες. Δηλαδή με εκείνες
τις δυνάμεις με τις οποίες μπορούμε να διαμορφώσουμε κοινή πολιτική για την
εμβάθυνση της δημοκρατίας και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας»,
τόνιζε εμφατικά στην ομιλία του στο συνέδριο ο Παύλος Βοσκόπουλος.

Σημειώστε ότι το «Ουράνιο Τόξο» είναι μέλος του νέου ευρωπαϊκού κόμματος
«Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία» που στις ευρωεκλογές, τώρα τον Ιούνιο,
εξέλεξε εννέα ευρωβουλευτές. Σημειώστε επίσης ότι η «Ε.Ε.Σ.» είναι ο κοινός
ευρωπαϊκός φορέας στον οποίο μετέχουν δημοκρατικά κόμματα -δημοκρατικά, κι
όχι εθνικιστικές τρελάρες- είτε εθνών χωρίς κράτος, είτε λαών της
περιφέρειας, είτε εθνικών μειονοτήτων, για να συμβάλουν και με τη δική τους
φωνή στη «διαμόρφωση του κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού».

Σταθερός ευρωπαϊκός προσανατολισμός. Συνεργασία με τις ανάλογες πολιτικές
δυνάμεις στην Ελλάδα και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Διεκδίκηση των
δικαιωμάτων της μειονότητας στο πλαίσιο της δημοκρατικής νομιμότητας. Στους
παραπάνω τρεις άξονες κινείται πολιτικά το «Ουράνιο Τόξο», στο οποίο
μετέχουν -έχει σημασία αυτό- όχι μόνο μέλη της μειονότητας αλλά και εθνικά
Έλληνες πολίτες.

Παρά ταύτα, ας μην κρυβόμαστε. Το «Ουράνιο Τόξο» δεν είναι ένα κόμμα
ουσιαστικά αποδεκτό μέσα στην ελληνική κοινωνία και την πολιτική ζωή. Το
πρόβλημα δεν είναι δικό του.

Το πρόβλημα είναι ότι η κυρίαρχη ιδεολογία στην Ελλάδα, όσον αφορά τα
θέματα εθνικής ταυτότητας, δεν αποδέχεται το διαφορετικό. Δηλαδή δεν
αποδέχεται ότι υπάρχει μακεδονική εθνική ταυτότητα που είναι διαφορετική
από την ελληνική.

Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα. Τόσο δύσκολο είναι να καταλάβουμε ότι η
ιδιότητα του Έλληνα πολίτη δεν ταυτίζεται απαραιτήτως με μιαν εθνικά
ελληνική καταγωγή; Είναι πια καιρός να αποδεχτεί η ελληνική κοινωνία την
αποδέσμευση αυτής της ιδιότητας από τους εθνικούς μύθους. Ετσι, θα μάθουμε
όλοι ότι το ουράνιο τόξο δεν είναι μόνο το εξαίσιο φυσικό φαινόμενο, αλλά
και το όνομα ενός πολιτικού κόμματος.