Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2011

ΤΡΙΑ ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΣΑΜΗΔΕΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ

   Αναδημοσιεύουμε τα παρακάτω άρθρα για την πολύπαθη μειονότητα των Τσάμηδων,  η οποία, όπως και η Μακεδονική και η Εβραϊκή, υπήρξε θύμα μιας συστηματικής και ανηλεούς εθνοκάθαρσης που, όπως γίνεται συνήθως, πρόθυμα  δικιολογήθηκε από τους κάθε λογής Έλληνες εξωνυμένους κονδυλοφόρους, που δεν ιδρώνει το μάτι τους μπροστά σε κανένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, προκειμένου να ικανοποιήσουν τους εργοδότες τους, όπως απέδειξε και η αμέριστη υποστήριξη που τέτοιοι εξωνυμένοι κονδυλοφόροι πρόσφεραν στους Σέρβους εγκληματίες πολέμου Μιλόσεβιτς, Κάρατζιτς, Μλάντιτς και Αρκάν, όταν όλη η ανθρωπότητα ωχριούσε απέναντι στα εγκλήματα των τελευταίων.
    Τα επιχειρήματα, τα οποία εφευρέθηκαν εκ των υστέρων (όπως μας πληροφορεί ο καθηγητής Μαργαρίτης) προκειμένου να δικιολογηθεί η σε βάρος των Τσάμηδων εθνοκάθαρση, δηλ. ότι οι κάποιοι (πολύ λίγοι) Τσάμηδες συνεργάστηκαν με στρατούς κατοχής κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι μόνο δεν αντέχουν σε οποιαδήποτε αμερόληπτη ιστορική επαλήθευση, λόγω του ότι η εθνοκάθαρση ξεκίνησε ήδη από την εποχή του διωγμού των Τούρκων από την Ήπειρο και την εγκατάσταση Μικρασιατών προσφύγων στην περιοχή (δεκαετία του 1920), αλλά δεν έχουν και καμιά ηθική βάση, όταν είναι σε όλους γνωστό ότι ελάχιστοι υπήρξαν οι Έλληνες δωσίλογοι που τιμωρήθηκαν για την συνεργασία τους με τους στρατούς κατοχής, ενώ πολλοί από αυτούς απαλλάχθηκαν από οποιεσδήποτε συνέπειες του δωσιλογισμού τους, όταν μετά τον πόλεμο αναδείχθηκαν σε φανατικούς διώκτες του αριστερού κινήματος, το οποίο είχε αναπτυχθεί κατά την διάρκεια του πολέμου. Άλλωστε, η κυβέρνηση του φασίστα δικτάτορα Μεταξά, διατηρούσε τις καλύτερες σχέσεις με την κυβέρνηση του Χίτλερ, μέχρι οι Άγγλοι επικυρίαρχοι της Ελλάδας, εκείνη την εποχή, να αναγκάσουν τον Μεταξά να μπει στον πόλεμο με την πλευρά των συμμάχων, κάτι που διευκόλυνε η Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδας.
   Τέλος, οποιαδήποτε εθνοκάθαρση και γενοκτονία, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να δικιολογηθεί με τέτοια γελοία επιχειρήματα, γιατί, ως γνωστόν, τα περισσότερα θύματα των εθνοκαθάρσεων και των γενοκτονιών είναι άμαχος πληθυσμός ενώ πάντα, οι αυτουργοί των εθνοκαθάρσεων και των γενοκτονιών, αμείβονται αποκτώντας τις περιουσίες των θυμάτων, κάτι που σαν κίνητρο στέκει από μόνο του σαν ικανή και αναγκαία προϋπόθεση μιας εθνοκάθαρσης και μιας γενοκτονίας.


ΤΡΙΑ ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΣΑΜΗΔΕΣ

ΤΣΑΜΗΔΕΣ
 Ένα «ανύπαρκτο» ζήτημα ή μια μειονότητα στη δίνη της σύγκρουσης
των αντίπαλων εθνικισμών;

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΓΙΩΡΓΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ, ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΟ ΑΠΘ

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ.


Τη συνέντευξη πήρε ο Θράσος Τζίκας.

Η διακοπή της επίσκεψης του K. Παπούλια στην Αλβανία, λόγω του
προβλήματος που (θα) δημιουργούσε (;) η διαδήλωση των Τσάμηδων,
αναζωπύρωσε τις εθνικιστικές εξάρσεις στην Ελλάδα, ενώ η στάση του
προέδρου χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από τον αρχιεπίσκοπο και τον Γ.
Καρατζαφέρη. Τα παράθυρα των καναλιών γέμισαν από αναφορές στις
θηριωδίες των Τσάμηδων και στην «εγκληματική φύση» τους. Η θεωρία της
συλλογικής ευθύνης θριάμβευσε ακόμη μια φορά. Η «συγκρατημένη»
ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας αναφέρθηκε σε ακραία στοιχεία
που προβάλλουν «ανύπαρκτα» ζητήματα. Όμως το ζήτημα των Τσάμηδων (ως
αποζημίωση για απολεσθείσες περιουσίες) τίθεται μόνιμα από το αλβανικό
κράτος (είχε τεθεί π.χ. κατά την επίσκεψη του Κ. Στεφανόπουλου το 2004,
από τον Αλβανό ομόλογό του Α. Μωϋσίου) και σταθερά συναντά την αρνητική
τοποθέτηση του ελληνικού κράτους. Αν δει κανείς τις επίσημες
διατυπώσεις, θα αντιληφθεί ότι το «χαρτί» αυτό «παίζεται», ανάλογα με τα
άλλα ζητήματα που είναι υπό διαπραγμάτευση στις διμερείς σχέσεις.
Επειδή, όμως η αριστερά οφείλει να αντιπαρατίθεται στις εθνικιστικές
εξάρσεις και να αντιμετωπίζει κριτικά τους «εθνικούς μύθους», ζητήσαμε
από τον καθηγητή Γ. Μαργαρίτη, να παραχωρήσει στην ΕΠΟΧΗ τη συνέντευξη
που ακολουθεί.


Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας με τίτλο «Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες:
Τσάμηδες - Εβραίοι. Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων στην
Ελλάδα». Πώς αντιμετωπίσθηκαν οι Τσάμηδες από την ελληνική πλευρά;

Το γεγονός ότι, αν και ήταν μουσουλμάνοι, οι Τσάμηδες δεν ανταλλάχθηκαν
στα 1922 - 23 και παρέμειναν στις εστίες τους θεωρήθηκε περίπου ως
«ατύχημα». Πάνω σε αυτή την αντίληψη, στηρίχθηκε η ιδέα ότι πρόκειται
για «υπό προθεσμία» έλληνες πολίτες, ιδέα πάνω στην οποία στήθηκαν πολλά
μέτρα, όχι πάντοτε δίκαια και όχι πάντοτε λογικά.
 
Λέγεται ότι οι Τσάμηδες δεν εκδιώχθηκαν, αλλά έφυγαν εκουσίως ή αν
εκδιώχθηκαν, αυτό έγινε διότι ήταν -συλλήβδην- εγκληματίες και
συνεργάτες των Γερμανοϊταλών, κατά την κατοχή. Ποια η δική σας άποψη;
 
Όλες οι μαρτυρίες και οι πηγές που διαθέτουμε συνηγορούν στο ότι η
εκδίωξη των Τσάμηδων από τις κωμοπόλεις και τα χωριά τους ήταν μία
εξαιρετικά βίαιη διαδικασία, η οποία εξελίχθηκε σε διαδοχικά κύματα,
στην περιοχή της Παραμυθιάς πρώτα και στην περιοχή των Φιλιατών στη
συνέχεια. Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού θανατώθηκε, πολλοί
κακοποιήθηκαν, ενώ τα υπάρχοντά τους διαρπάγησαν. Καμία από τις
μεταγενέστερες μελέτες δεν αμφισβητεί αυτό το γεγονός (Κραψίτης, Μαντά,
Μιχαλόπουλος, κ.λπ.) Προφανώς, η φυγή των Τσάμηδων, πέρα από τα σύνορα,
δεν  ήταν μία ανώδυνη υπόθεση.
Η συλλήβδην δαιμονοποίηση των Τσάμηδων ως «φανατικών συνεργατών του
κατακτητή» είναι σε ένα βαθμό μεταγενέστερη των γεγονότων (Παπαμανώλης,
1945, Λάμπρου, 1949 κ.λπ.), ένα είδος «απολογητικής» υπερβολής από
μέρους της ελληνικής πλευράς, ώστε να μη δημιουργηθούν διπλωματικές
επιπλοκές από όσα συνέβησαν στη Θεσπρωτία. Στον καιρό της κατοχής, οι
Ιταλοί δημιούργησαν ένα μικρό πυρήνα μουσουλμανικής Πολιτοφυλακής, όταν
διαπιστώθηκε η αδυναμία της ελληνικής Χωροφυλακής να παρέμβει στις
κοινότητες των Τσάμηδων (σχετικά έγγραφα υπάρχουν στα παραρτήματα του
βιβλίου μου). Η αυτονομιστική κίνηση των Τσάμηδων, η «Ξίλια», στα 1944,
συνέπραξε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό με τους Γερμανούς και στράτευσε
μερικές εκατοντάδες άτομα -ως εθελοντές ή ως υποχρεωτικά
στρατολογημένους- για να υπηρετήσουν στις τοπικές φρουρές στο πλευρό των
κατοχικών στρατευμάτων.
Την ίδια εποχή, τόσο το ΕΑΜ, όσο και ο ΕΔΕΣ έκαναν προσπάθειες να
προσεταιριστούν τμήματα του τσάμικου πληθυσμού και να περιορίσουν την
επιρροή της «Ξίλια». Για ευνόητους λόγους, αποτελέσματα έδωσε η πιο
πειστική πολιτική του ΕΑΜ. Σημαντικά ποσοστά Τσάμηδων, ειδικά από τις
περιοχές βόρεια του Καλαμά, οργανώθηκαν στο ΕΑΜ, ενώ ο ΕΛΑΣ δημιούργησε
ένα ολόκληρο τάγμα (το ΙΥ/15), από Τσάμηδες αντάρτες.
 Να σημειώσω, επίσης, ότι οι οργανώσεις του ΕΑΜ έκαναν, την εποχή εκείνη,
σαφέστατο διαχωρισμό ανάμεσα στους δωσίλογους Τσάμηδες και στον υπόλοιπο
πληθυσμό της μειονότητας. Οι αγριότητες σε βάρος του τελευταίου, από τη
μεριά του ΕΔΕΣ, καταγγέλθηκαν με κατηγορηματικό τρόπο, ενώ στάλθηκε κάθε
δυνατή βοήθεια από το ΕΑΜ και την ΕΤΑ (Επιμελητεία του Αντάρτη) στους
καταυλισμούς των προσφύγων ακόμα και πέρα από τα σύνορα.
Ήταν σαφές ότι οι αντιλήψεις και οι πρακτικές απέναντι στη μειονότητα
ήταν διαμετρικά αντίθετες, εκείνα τα χρόνια και δεν συμμερίζονταν όλοι
την ιδέα για «εγκληματική φύση» των Τουρκαλβανών. Ίσως αυτοί να γνώριζαν καλύτερα, από διάφορους μεταγενέστερους απολογητές των διωγμών, τι συνέβη στη Θεσπρωτία.

Ποια είναι τα ποσοτικά στοιχεία αυτής της υπόθεσης (άνθρωποι και
περιουσίες); Ωφελήθηκαν κάποιοι και ποιοι από την εκδίωξη των Τσάμηδων;
 
Τα ποσοτικά στοιχεία δύσκολα μπορούν να προσδιοριστούν, καθώς όλες οι
καταγραφές έγιναν κάτω από «μη ομαλές συνθήκες». Στα 1940, ο εντός των
συνόρων πληθυσμός των μουσουλμάνων Τσάμηδων ήταν γύρω στις 20.000, ενώ
θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι προσφυγικές εγκαταστάσεις, εκείθεν των
συνόρων, όπου κατέφυγαν αρκετοί Τσάμηδες, από το 1913 και μετά. Ο
αριθμός εκείνων που θανατώθηκαν, από το καλοκαίρι του 1944, στη διάρκεια
των διωγμών του ΕΔΕΣ, εναντίον τους, είναι επίσης απροσδιόριστος. Οι πιο
«μετριοπαθείς» αλβανικές πηγές τον τοποθετούν γύρω στα δύο χιλιάδες
θύματα -10% του προπολεμικού πληθυσμού- ενώ από την ελληνική πλευρά δεν
υπάρχει καμία επίσημη ή ημιεπίσημη εκτίμηση (πως είναι δυνατό να υπάρξει
τέτοια για «ανύπαρκτο» θέμα;)
 Ως προς τις περιουσίες τα πράγματα είναι ακόμη λιγότερο μετρήσιμα.
Προφανώς, η «μαύρη τρύπα» που δημιουργήθηκε από την αναχώρηση 30.000
-ίσως- ανθρώπων, ανάμεσα στα 1913 και 1945, απέφερε οφέλη σε όσους
επωφελήθηκαν από το κενό. Με νόμιμους ή μη τρόπους σπίτια, κτήματα,
περιβόλια, άλλαξαν ιδιοκτήτες. Μα και ανάμεσα στο «νόμιμο» και το «μη
νόμιμο» υπάρχει πρόβλημα. Οι τσάμικες ιδιοκτησίες, λόγου χάρη, που
απαλλοτριώθηκαν υποχρεωτικά στο πλαίσιο του αναδασμού, τον καιρό του
Μεταξά, χωρίς ποτέ να λάβουν τη νόμιμη αποζημίωση οι ιδιοκτήτες τους,
που θα πρέπει να τοποθετηθούν; Οι δε περιουσίες που δημεύθηκαν με απόφαση δικαστηρίων και θεωρούνται «εχθρικές λείες» αποτελούν μια, ακόμα, ενοχλητική ιδιαιτερότητα για την περιοχή.
 
Πώς αντιμετωπίζουν η ελληνική και η αλβανική πλευρά το ζήτημα των
Τσάμηδων σήμερα;

Για την ελληνική πλευρά δεν υπάρχει ζήτημα - ότι και αν σημαίνει αυτό.
Για την αλβανική αποτελεί προσφιλές θέμα της «εθνικής» ρητορείας. Η
αλβανική βουλή έχει δεχθεί τη «γενοκτονία» των Τσάμηδων από τους
«Έλληνες σωβινιστές» και οι οργανώσεις των Τσάμηδων είναι εξαιρετικά
δραστήριες. Τα αιτήματά τους επικεντρώνονται τον τελευταίο καιρό στη
διεκδίκηση αποζημιώσεων για τις περιουσίες που άφησαν πίσω.
Υπάρχουν ομοιότητες και διαφορές της ιστορίας των Τσάμηδων με την
αντιμετώπιση άλλων μειονοτικών ζητημάτων στα Βαλκάνια;
Νομίζω ότι μόνο στην περίπτωση των συγκρούσεων μεταξύ Κροατών και
Σέρβων, στη Γιουγκοσλαβία, μπορούμε να συναντήσουμε καταστάσεις
συγκρίσιμες με όσα συνέβησαν στη Θεσπρωτία στα 1944. Στη γειτονική
Αλβανία, παρά τις δεδηλωμένες προθέσεις του «Μπαλλί Κομπετάρ» (αλβανική
οργάνωση αντίστοιχη του ΕΔΕΣ) η ελληνική μειονότητα δεν θίχθηκε -ούτε
στα πλαίσια κάποιων «αντιποίνων»- εκείνα τα χρόνια, χάρη στην πολιτική
του ισχυρού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου της Αλβανίας (αντίστοιχου
του ελληνικού ΕΑΜ).
 
Ο αρχιεπίσκοπος χαρακτήρισε «ελληνοπρεπή» την στάση του προέδρου της
Δημοκρατίας. Θα θέλατε να το σχολιάσετε;
 
Ο συγκεκριμένος αρχιεπίσκοπος βρίσκεται σαφώς πέρα από κάθε δυνατότητα
ευπρεπούς σχολιασμού.

Ποια θα μπορούσε να είναι μια εναλλακτική / αριστερή προσέγγιση του
συγκεκριμένου ζητήματος;

Ως πολίτης, θα προτιμούσα, στη θέση των συνθημάτων, να αναζητηθούν με
πολιτικό τρόπο λύσεις για τα όποια υπαρκτά και όχι φανταστικά προβλήματα
προκύπτουν. Κάτω από αυτή τη σκοπιά και πέρα από φανατισμούς, που
υποκρύπτουν άλλες προθέσεις, το πρόβλημα παρουσιάζεται εξαιρετικά απλό.
Σε τίποτα δεν θα έθιγε την ελληνική πολιτεία και κοινωνία η αναφορά στα
γεγονότα του 1944, δεδομένου ότι τα όσα θλιβερά συνέβησαν -όπως και όσα
διέπραξαν οι Τσάμηδες- ήταν έργο περιορισμένου κύκλου ατόμων που ανήκαν
σε συγκεκριμένη οργάνωση (πολλοί ΕΔΕΣίτες αποδοκίμασαν τα έκτροπα και
τότε και μεταγενέστερα). Από την άλλη, τα χρόνια πέρασαν, η ιστορία δεν
γυρίζει πίσω, δεν είναι δυνατό να διανεμηθεί εκ νέου η γη της Θεσπρωτίας
στους προ εξηκονταετίας ιδιοκτήτες της. Μετά δε από εξήντα χρόνια, δεν
είναι δυνατό ούτε να προσδιοριστούν και να αποτιμηθούν οι εν λόγω
περιουσίες, ούτε να διευκρινιστούν οι δικαιούχοι.
 Στην ουσία, λοιπόν, το πρόβλημα είναι ηθικό και έμμεσα πολιτικό. Μία
συμβολική κίνηση από την ελληνική πλευρά θα αρκούσε για να εκτονώσει το
κλίμα και να αφοπλίσει τους εκείθεν των συνόρων ακτιβιστές. Δεν θα ήταν
άσχημο να υπάρχει ένα αγκάθι λιγότερο στα Βαλκάνια και στις σχέσεις δύο
λαών που τόσο στενά έχει συνδέσει η ιστορία!


TA NEA

5-11-2005

ΤΑΚΗΣ ΚΑΜΠΥΛΗΣ
Eνστάσεις 

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Τσάμικος. Όπως εξηγεί η Μάγδα Ζωγράφου (αναπληρώτρια καθηγήτρια στα ΤΕΦΑΑ - εθνοχορολογία) ο χορός αυτός θεωρείται ότι κατάγεται από τους Τσάμηδες και χορευόταν από την Ήπειρο (και βορειότερα) μέχρι και την Πελοπόννησο. Χαρακτηρίζεται από την προβολή του πρώτου χορευτή (ανδρεία κ.λπ.) ενώ οι υπόλοιποι τον αποδέχονται (ακολουθούν).


Ιστορίες με σύνορα...
 
 
Ο ΑΛΦΡΕΝΤ Μοϊσίου χρωστάει - λένε - την πορεία του στην οικογένειά του. Δεν έγινε τυχαία υφυπουργός από τον Εμβέρ Χότζα, ούτε τυχαία του εμπιστεύθηκε ο παρανοϊκός δικτάτορας (και γνωστός ελληνολάτρης) το πρόγραμμα των μπούνκερ. Των χιλιάδων πολυβολείων που λόγω (και) του κόστους καταδίκασαν την Αλβανία να μείνει επί χρόνια στο περιθώριο του κόσμου. Ο Άλφρεντ Μοϊσίου, ο σημερινός πρόεδρος της Χώρας των Αετών, είναι γιος ενός ήρωα του B' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, ο Σπίρο Μοϊσίου, στρατιωτικός του βασιλιά Ζώγου αρνήθηκε το 1940 να υπακούσει τους Ιταλούς και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. «Δεν έχω τίποτα εναντίον της Ελλάδας», δήλωσε. Με τους (Αλβανούς) στρατιώτες του - κατ' άλλους μία διμοιρία, κατ' άλλους ένα τάγμα - «λιποτάκτησε» και βρήκε καταφύγιο στα βουνά. Ήταν η αρχή του(πιθανότατα) πρώτου αντιφασιστικού αντάρτικου του B' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Φουάντ Μπότσι ζει σήμερα στο Φίερι, μία πόλη στον οδικό άξονα Αργυροκάστρου - Τιράνων. Ηθοποιός, από τους γνωστούς στην Αλβανία, σήμερα στα 75 του δεν διανοήθηκε ούτε μία φορά - περιμένοντας στις ατέλειωτες ουρές για βίζα έξω από την ελληνική πρεσβεία - να κάνει χρήση της δικής του ιστορίας. Γεννημένος στην Πωγωνιανή - κοντά στα Γιάνενα - είχε συμμαθητή του, και έκτοτε στην καρδιά του, τον Πρόεδρο της χώρας από την άλλη πλευρά των συνόρων. Τον Κάρολο Παπούλια. H φιλία τους έγινε γνωστή τον Νοέμβριο του 1987, όταν ο Κάρολος Παπούλιας - τότε υπουργός Εξωτερικών - τον αναζήτησε και τον συνάντησε. Ήταν στο πλαίσιο της επίσκεψης, για πρώτη φορά μετά το 1945, Έλληνα αξιωματούχου στην Αλβανία. (Είχε προηγηθεί τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου η άρση του εμπολέμου, την οποία ο τότε πρόεδρος της N.Δ. K. Μητσοτάκης χαρακτήρισε πράξη «εθνικής μειοδοσίας», διότι «θυσιάζονται οι Βορειοηπειρώτες». H δήλωση υπενθυμίζεται ως μέτρο κρίσης της πολιτικής οξυδέρκειας).

Οι συμμαθητές ξαναβρέθηκαν και έκτοτε διατηρούν αλληλογραφία! H οικογένεια του Φουάντ Μπότσι (μουσουλμάνοι Λιάπηδες) εγκατέλειψε την Ελλάδα το 1938. Ήταν δύσκολα τα χρόνια και από τις δύο πλευρές των συνόρων.

Τις τελευταίες δύο ημέρες μετά το επεισόδιο μεταξύ των δύο Προέδρων...

... ο Φουάντ Μπότσι δεν σηκώνει το τηλέφωνο, δεν ανοίγει την πόρτα. Μίλησε μόνο στον συνάδελφο Γκάζι Καπλάνι για να του πει: «Αυτός ο άνθρωπος είναι αδελφός μου. Ποιος θα ερχόταν να σε βρει μετά 50 χρόνια. Και τώρα οι δημοσιογράφοι εδώ που ξέρουν την ιστορία έρχονται να τους πω ότι είμαι Τσάμης και να κάνω δηλώσεις για τον συμμαθητή μου. Έφτιαξαν και μύθους. Ότι η μάνα μου βύζαξε τον Κάρολο, ότι, ότι, ότι... Αφήστε μας έξω από την Ιστορία των χωρισμών. Εμείς ανήκουμε στην άλλη Ιστορία. Των ανθρώπων, όχι των εθνών». H Ιστορία, έγραφε ο Ραϊμόν Κενό, δεν είναι παρά η ιστορία του ανθρώπινου πόνου. Και τέτοιος περισσεύει ακόμη στην ελληνοαλβανική ζωή. Όχι γιατί μπορούν να αλλάξουν σήμερα κάποια δεδομένα, αλλά διότι ποτέ δεν εκφράστηκε. Και πόνος που δεν εκφράζεται δεν ανακουφίζεται.

Οι Τσάμηδες ατύχησαν να ζουν (από τον 14ο αιώνα) στις εύφορες περιοχές της Παραμυθιάς των Φιλιατών και του Φαναρίου. Τσάμηδες ορθόδοξοι (από αυτούς ήταν και οι Σουλιώτες) και Τσάμηδες μουσουλμάνοι (σουνίτες). Μέχρι την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, οι όποιες εντάσεις είχαν να κάνουν με τις συνηθισμένες παντού μικροδιαφορές.

H εικόνα που ακολουθεί είναι τρομακτική, αλλά πραγματική...

... και περιγράφεται από τον Γ. Μαργαρίτη (Πανεπιστημιακός - Αριστοτέλειο). Με την ανταλλαγή πληθυσμών (1923 - 1924) Μικρασιάτες μεταφέρονται στην περιοχή, με σκοπό να εντείνουν την πίεση προς τους Τσάμηδες. Μάλιστα από την ελληνική κυβέρνηση εκδίδονταν εντολές να συγκεντρώνονται στην παραλία για να μετακινηθούν (δήθεν προς Τουρκία). Εκεί παρέμεναν εβδομάδες, περιμένοντας τα πλοία και μετά τους έδιναν άδεια να επιστρέψουν στις περιοχές τους. Οι άνθρωποι αυτοί όμως είχαν ήδη πωλήσει τα υπάρχοντά τους. Έτσι άρχιζαν νέες προστριβές και το αίσθημα της αδικίας αλλά και της πείνας αφού τους είχαν απαγορεύσει και να σπείρουν περίσσευε. Τη «λύση» έδωσαν, τελικά, ο Ζέρβας και ο ΕΔΕΣ το 1944 - 1945. Είχε προηγηθεί η συμμαχία Τσάμηδων (σε καμία περίπτωση αναφέρουν οι νεώτερες ιστορικές έρευνες στην έκταση που της αποδόθηκε για να δικαιολογηθεί η εθνοκάθαρση) με τους Ιταλούς κατακτητές. Συνολικά, 20.000 άνθρωποι πέρασαν τα σύνορα και έως 2.000 πέρασαν από το μαχαίρι του ΕΔΕΣ. Στην Αλβανία δεν βρήκαν πολύ καλύτερη τύχη. Ο Χότζα τούς διασκόρπισε σε Βορρά και Νότο. (Σήμερα, στην Αλβανία το «Τσάμης» θεωρείται βρισιά - υπενθυμίζεται αντίστοιχα η «υποδοχή» των Μικρασιατών από τους Ελλαδίτες). H αλβανική πολιτική μόνο μετά την πτώση του Χότζα χρησιμοποίησε πολιτικά τους Τσάμηδες με κορύφωση την ανακήρυξη από την αλβανική Βουλή (1994) της 27ης Ιουνίου ως ημέρας γενοκτονίας.

Οι Τσάμηδες έγιναν και «αόρατοι»...

... μοναδικό γεγονός στην ελληνική ιστορία μαζί με τους σλαβόφωνους που ζουν σήμερα στη FYROM. Όπως εξηγεί ο Λάμπρος Μπαλτσιώτης (ιστορικός, Πάντειος), ενώ σε όσους εκπατρίστηκαν (ηθελημένα ή μη) αφαιρέθηκε (προσωπικά από τον καθένα με σχετική πράξη του ελληνικού κράτους) η ελληνική ιθαγένεια αυτό δεν συνέβη και με τους Τσάμηδες. Έτσι ενώ ο σλαβόφωνος που ζει, π.χ., στη Σερβία, ο μουσουλμάνος της Θράκης που ζει στην Τουρκία μπορεί να ανατρέξει στα μητρώα αρρένων π.χ. στα δημοτολόγια της Καστοριάς και να εντοπίσει την πράξη αφαίρεσης της ιθαγένειάς του, αυτό δεν μπορεί να συμβεί με τους Τσάμηδες. Ο ελληνικός στρατός απλούστατα κατέστρεψε τα σχετικά μητρώα αρρένων και τα δημοτολόγια δεν υπάρχουν. Επομένως, στην πράξη ουδέποτε τους αφαιρέθηκε με τις προβλεπόμενες διαδικασίες η ελληνική ιθαγένεια. Ωστόσο - παρατηρεί ο Λ. Μπαλτσιώτης - τα νομικά επιχειρήματα περί επιστροφής περιουσιών, τουλάχιστον αυτών που δημεύτηκαν μάλλον κλίνουν υπέρ της ελληνικής πλευράς. Γνωμοδότηση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τους Σουδήτες και νομολογία του Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για το ίδιο θέμα καθιστούν επισφαλή τα επιχειρήματα των Τσάμηδων. Ο Λ. Μπαλτσιώτης εξηγεί ότι προφανώς δεν ήταν όλοι συνεργάτες των κατακτητών, πόσο μάλλον δεν έκαναν εγκλήματα όλοι, ούτε βέβαια τα μικρά παιδιά. Όμως ανάλογα οι Σουδήτες (Γερμανοί που ζούσαν στην Τσεχία) και άλλες κοινότητες σε άλλες χώρες εκδιώχθηκαν και αυτοί en bloc με το τέλος του B' Παγκοσμίου Πολέμου ως εγκληματίες πολέμου και οι περιουσίες τους δημεύτηκαν. Το 1991, η Γερμανία ουσιαστικά το μόνο που διεκδίκησε ήταν μία ηθική δικαίωση για τους ανθρώπους αυτούς.

Το θέμα, λοιπόν, σήμερα είναι περισσότερο ηθικό.

Το 1876, ο Εμμανουήλ Ροΐδης έγραφε: «Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του, η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τον πατριωτισμόν».

Κι αυτός αναζωπυρώνεται από πολιτική αστοχία (όσο άστοχη ήταν παλαιότερα και η παρουσία του Κάρολου Παπούλια στις 17 Φεβρουαρίου 1997 στη δίκη της MABH)...


Info
* Γιώργου Μαργαρίτη «Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες», Αθήνα 2005 ΒΙΒΛΙΟΡΑΜΑ * Γιάννη Γιαννουλόπουλου «Έχω μια αδελφή κουκλίτσα αληθινή», υπό έκδοση, ΒΙΒΛΙΟΡΑΜΑ * Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου «Τα δικαιώματα στην Ελλάδα 1953-2003», Αθήνα 2004 ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ *Αντώνη Λιάκου, Άγγελου Ελεφάντη, Αντώνη Μανιτάκη, Δαμιανού Παπαδημητρόπουλου «Ο Ιανός του εθνικισμού», Αθήνα 1993 ΠΟΛΙΤΗΣ (στην εισαγωγή του A. Λιάκου εντόπισα το κείμενο του Ροΐδη) * Ελευθερίας Μαντά «Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου», Θεσσαλονίκη 2004 IMXA * Γιάννη Σάρρα «Μνήμες της τραγικής περιόδου 1936-1945», Αθήνα 2001 ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ * Χάγκεν Φλάισερ «Στέμμα και σβάστικα», Αθήνα 1995 ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ *Μαρκ Μαζάουερ «Στην Ελλάδα του Χίτλερ», Αθήνα 1994 ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ *Βάσως Ψιμούλη «Σούλι και Σουλιώτες», Αθήνα 1998 KNE/EIE *Τάσου Κωστόπουλου «Αφαιρέσεις ιθαγένειας», Αθήνα 2003 ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ (τ. 83) * M. Παύλου, Δ. Χριστόπουλου (επιμ.) «H Ελλάδα της μετανάστευσης», Αθήνα 2004 KPITIKH *Λ. Μπαλτσιώτη «Τσαμουριά, πραγματικότητες και φαντασιώσεις», Αθήνα 2004,Ο ΠΟΛΙΤΗΣ (τ. 126)


Enstaseis - blog
Θα μας βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

http: //enstaseis.blogspot.com


Η αλήθεια για το Τσάμικο
Άρθρο  του Α.Καρκαγιάννη στην Καθημερινή για Τσάμηδες
Tσάμηδες και άλλα «απόβλητα» της εθνικής πορείας... Γραφει ο Aντώνης Kαρκαγιάννης
Ποιοι ήταν οι Tσάμηδες της Θεσπρωτίας και ποια η σχέση τους με την Eλλάδα; Tι διεκδικούν σήμερα;
Eίναι οι κάτοικοι της Tζαμουριάς, που περιλάμβανε τις επαρχίες Παραμυθιάς, Φιλιατών, Πάργας και Mαργαριτίου. Γηγενείς Hπειρώτες, αλβανόφωνοι και χριστιανοί ορθόδοξοι κατά τη μεγάλη τους πλειοψηφία. Oνομάζονταν Tσάμηδες και είναι άγνωστο από πού προέρχεται το όνομά τους. Προπολεμικά αριθμούσαν 70 χιλιάδες ψυχές. 'Oσοι μιλούσαν και ελληνικά τα μιλούσαν με ιδιαίτερο τρόπο, διαφορετικά από την ηπειρωτική διάλεκτο. Oι ιδιαιτερότητες στον χαρακτήρα τους προέρχονταν περισσότερο από τη φεουδαρχική οργάνωση γύρω από φεουδαρχικές «πατριές» παρά από τη «φυλετική» τους προέλευση, άγνωστη και αυτή. Oι «πατριές» βρίσκονταν σε μόνιμη διαμάχη μεταξύ τους και οι Tσάμηδες έμαθαν να είναι καχύποπτοι, επιθετικοί και να καταφεύγουν στην αυτοδικία για τις διαφορές τους. Oι ελληνόφωνοι κάτοικοι της περιοχής, μάλλον τους περιφρονούσαν και κατά τη μεταξική περίοδο ασκήθηκαν ποικίλες διώξεις εις βάρος των Tσάμηδων. ΄Hταν μειονότητα; Eίχαν χαρακτηριστικά μειονότητας, την ιδιαίτερη γλώσσα και τον ιδιαίτερο τρόπο κοινωνικής οργάνωσης και ζωής, που συγγένευε περισσότερο με τα ισχύοντα στην Aλβανία, παρά στην Eλλάδα.
Στην Kατοχή οι «κεφαλές» τους συνεργάστηκαν με τους Iταλούς και Γερμανούς κατακτητές, συμπαρασύροντας και μεγάλο αριθμό Tσάμηδων, όπως ως ένα βαθμό τουλάχιστον, το επέβαλε η κοινωνική τους οργάνωση. 'Aλλωστε υποδέχθηκαν τους Iταλούς και τους Γερμανούς ως «απελευθερωτές» μάλλον παρά σαν κατακτητές. Συνεργαζόμενοι με τους κατακτητές πήραν μέρος σε πράξεις βίας κατά των ελληνοφώνων, αλλά και κατά Tσάμηδων που δεν θέλησαν να τους ακολουθήσουν. Ως συνεργάτες των κατακτητών δέχθηκαν διωγμούς από τους αντάρτες του EΛAΣ, αλλά κυρίως από τους αντάρτες του Zέρβα, οι οποίοι, το 1944, όταν αποχωρούσαν οι Γερμανοί ανέλαβαν να δώσουν την «τελική λύση», ξεριζώνοντας τους Tσάμηδες από τα χωριά τους και τις εστίες τους και απωθώντας τους στην Aλβανία. 'Hταν ένα είδος εθνοκάθαρσης απάντηση στην αντίστροφη εθνοκάθαρση που επιχείρησαν οι Tσάμηδες κατά την Kατοχή, τουλάχιστον οι «κεφαλές» τους.
Παρόμοια φαινόμενα είχαμε πολλά στην Eυρώπη του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σχεδόν παντού. Στην Eλλάδα είχαμε επίσης το αυτονομιστικό κίνημα των βλαχοφώνων υπό τον Διαμάντη και Mατούση, όπου όμως οι «κεφαλές» των Bλάχων, με πρώτο τον Eυ. Aβέρωφ, αντιστάθηκαν σθεναρά και αποφασιστικά. Στο Kόσοβο, οι αλβανόφωνοι με κοινωνική οργάνωση παρόμοια με των Tσάμηδων, υποδέχθηκαν επίσης τους Γερμανούς κατακτητές ως «απελευθερωτές» από τη σερβική καταδυνάστευση και συνεργάστηκαν ευρύτατα και στενότατα μαζί τους. Tα ίδια πάνω κάτω φαινόμενα παρατηρήθηκαν στην Oυκρανία, στη Λευκορωσία, στους Kοζάκους του Nτον και σε πολλά άλλα μέρη, όπου η εθνική καταπίεση ήταν τόσο γενικευμένη ώστε οι καταπιεζόμενες εθνότητες να διεκδικούν το δικαίωμα να επιλέγουν τον καταπιεστή τους.
Γεγονός είναι ότι υπήρχαν περίπου 70 χιλιάδες Tσάμηδες, που με τη βία ξεριζώθηκαν, ξεκληρίστηκαν και όσοι επέζησαν απωθήθηκαν πέρα από τα σύνορα, στην Aλβανία. Oρισμένοι από αυτούς, ας πούμε οι «κεφαλές», η ηγεσία και οι τσιφιλικάδες δικάστηκαν ερήμην από Δικαστήριο Δωσιλόγων στα Γιάννενα, καταδικάστηκαν και οι περιουσίες τους δεσμεύθηκαν. Δεν δικάστηκαν και καταδικάστηκαν όλοι οι Tσάμηδες (αυτό και αν θα ήταν εθνοκάθαρση) και είναι ενδιαφέρον να μάθουμε με ποια νόμιμη διαδικασία έχασαν τις περιουσίες τους, εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και 60 χρόνια τώρα, τελούν εν υπερορία.
Aπόγονοι αυτών ήταν οι 150 Tσάμηδες που με πλακάτ συγκεντρώθηκαν στους Aγίους Σαράντα και, απ’ ό,τι έμαθα, διεκδικούσαν αποζημίωση για τις περιουσίες που βιαίως έχασαν. Δύσκολα καταλαβαίνει κανείς σε τι θα έβλαπτε την εξωτερική μας πολιτική αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεχόταν την αντιπροσωπεία τους και παρελάμβανε το υπόμνημά τους. Θα πουν μερικοί ότι με τον τρόπο αυτό θα αναγνώριζε ότι το πρόβλημα υπάρχει. Mα το πρόβλημα πράγματι υπάρχει και εκείνο που οπωσδήποτε βλάπτει την εξωτερική μας πολιτική είναι να διαγράφουμε μονομερώς προβλήματα που υπάρχουν. Διότι μας το επιβάλλουν οι άλλοι, αφού προηγουμένως μας έχουν ταπεινώσει. Aυτό είναι περισσότερο από πιθανό σε μια Eυρώπη που τώρα διαμορφώνει κοινούς κανόνες για την επίλυση των διαφορών μεταξύ όλων των κατοίκων της (αύριο θα λέμε των πολιτών της).
Eκείνο όμως που είναι εντελώς απαράδεκτο για οποιαδήποτε δημοκρατική συνείδηση είναι η διατυπωθείσα προς την αλβανική κυβέρνηση απαίτηση να διαλύσει ή να απωθήσει με αστυνομική βία (πώς αλλιώς;) τους 50 συγκεντρωθέντες. Eίναι το μάθημα που εμείς οι παλαιότεροι είχαμε να δώσουμε σε μια νεότερη στη δημοκρατική θητεία χώρα! Aλήθεια, πώς θα μας φαινόταν και τι θα είχε συμβεί στη χώρα μας, αν η αμερικανική κυβέρνηση έθετε όρο για την επίσκεψη του προέδρου Kλίντον την απαγόρευση ή τη βίαιη διάλυση της μεγάλης και έντονα αντιαμερικανικής συγκέντρωσης που τότε πραγματοποιήθηκε;
Σε όλη την Eυρώπη, σε όλες τις χώρες, συναντάμε υπολείμματα εθνοτήτων, γλωσσών και μορφών πολιτισμού. ‘Eνα είδος ιστορικών απολιθωμάτων. Eίναι τα «απόβλητα» της θριαμβευτικής, αδυσώπητης και ισοπεδωτικής πορείας του κράτους-έθνους, παράλληλης και εξίσου θριαμβευτικής και ισοπεδωτικής πορείας του καπιταλισμού. 'Hταν η εποχή που το κράτος μαζί του και ο καπιταλισμός ταύτιζαν το έθνος με τα όρια της δυναμικής και βίαιης ισχύος, αποβάλλοντας εκτός ορίων ή αφομοιώνοντας βίαια το «ξένο» και το «διαφορετικό». (Kάπως έτσι νομίζω ότι το λέει ο Aντώνης Λιάκος στο τελευταίο του βιβλίο. «Πώς στοχάστηκαν το 'Eθνος αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο»). 'Hταν η πιο εκτεταμένη και η πιο βίαιη «εθνοκάθαρση».
H χώρα μας υπήρξε και θύτης και θύμα! Στο καμίνι του νεοελληνικού κράτους-έθνους, έλιωσαν και αποβλήθηκαν ή αφομοιώθηκαν σε νέο εθνικό κράμα αρβανίτες, βλάχοι, Πομάκοι, σλαβομακεδόνες, τσάμηδες, τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι, εβραίοι και γύφτοι, μαζί με τη γλώσσα τους και τον πολιτισμό τους. Kαι με τον ξεριζωμό των Eλλήνων της Mικράς Aσίας, της Πόλης, της Θράκης, των βαλκανικών παροικιών και της παροικίας της Aιγύπτου υπήρξε το θύμα ίσως της πιο μεγάλης εθνοκάθαρσης που σημειώθηκε στην ιστορία, με βίαιο ξεριζωμό και μετακίνηση περίπου δύο εκατομμυρίων πληθυσμού.
Tο κράτος-έθνος υπήρξε το παραδοσιακό δόγμα της εξωτερικής πολιτικής, μας οδήγησε σε θριάμβους και σε καταστροφές. Tο ερώτημα είναι αν σήμερα, εποχή της παγκοσμιότητας και των υπερεθνικών συνόλων, το ίδιο δόγμα μπορεί να διέπει την εξωτερική μας πολιτική. H «ελληνοπρεπής στάση» έκανε τη χώρα μας να μοιάζει με σκαντζόχοιρο που νομίζει ότι απειλείται από κάθε βήμα αλλαγής, κουλουριάζεται στον εαυτό του και ορθώνει τα αγκάθια του. karkagiannisant.@ath.forthnet.gr

27 σχόλια:

  1. Οι δολοφονίες αθώων Τσάμηδων είχαν ξεκινήσει ήδη από το 1913 από ελληνικές συμορίες που επιτίθονταν στην περιοχή –ενθαρυμένες προφανώς και από τις τότε ελληνικές αρχές. Ο Μάρκος Δεληγιαννάκης (μετά την προσάρτηση της Παραμυθιάς και της υπόλοιπης Τσαμουριάς στην Ελλάδα το 23.02.1913) με τη συμμορία του συνέλλαβαν 72 πρόκριτους Τσάμηδες, τους μετέφεραν στην τοποθεσία «Λίβερη» κοντά στο Σελάνι και τους σκότωσαν. Το γεγονός –διανθισμένο φυσικά με μπόλικη ελληνική προπαγάνδα- ομολογεί ο Σταύρος Παπαμώκος στο βιβλίο του «Η Σέλλιανη χθες και σήμερα» (εκδόθηκε στην Αθήνα το 1997) στη σελίδα 160:

    «Ο οπλαρχηγός Μάρκος Δεληγιαννάκης επί κεφαλής ομάδας κρητικών μαχητών, αλλά και άλλων ενόπλων από τα γύρω χριστια-νικά χωριά, κατέβηκαν στα τουρκοχώρια της Τσιαμουριάς και συνέλαβαν 72 Τουρκαλβανούς, τους οποίους μετέφεραν δεμένους στο απόμερο και ολοσκότεινο ρέμα ‘Μπιντούρια και Κατσικιά’ της Σέλλιανης και τους εκτέλεσαν». Προσέξτε πως αποκαλεί τα αλβανικά χωριά περιφρονητικά ως «τουρκοχώρια». Παρόλο που ο Παπαμώκος κατακρίνει στο βιβλίο του για λόγους τακτικής- την πράξη του συμμορίτη Δεληγιαννάκη, ο στόχος του είναι προφανής. Εννοεί ότι ‘οι Τούρκοι ήταν κατακτητές των Ελλήνων και τους είχαν σκλάβους, ο Μάρκος Δεληγιαννάκης επιτέθηκε στα τουρκοχώρια κ.τλ.’. Δηλαδή με λίγα λόγια, αφήνει να εννοηθεί ότι ο Δεληγιαννάκης είχε το δίκαιο με το μέρος του, ότι επιτέθηκε στα χωριά των κατακτητών κ.α.

    Για την πράξη αυτή του Δεληγιαννάκη έχει βγει ακόμα και δημοτικό παραδοσιακό τραγούδι από τους Έλληνες, με το όνομα «Του Μάρκου Δεληγιαννάκη» όπου περιγράφεται αυτή η σφαγή στο Σελάνι (ελλ. ‘Σέλλιανη’):

    «Σαν τι κακό σας έκανα, κι μι κατηγουράτι; Ιγώ χουριά δεν έκαψα και σκλάβους δεν επήρα. Ιγώ τους πρώτους έμασα, εξήντα δυο νουμάτους
    Στη Σέλλιανη τους έσυρα, στο μνήμα του Μανώλη. Ξύπνα, Μανώλη ψυχογιέ, απού το μαύρου χώμα, να δεις αρνιά που σου ’φερα, κριάρια σουβλισμένα».

    Οι Έλληνες πρόκριτοι της Παραμυθιάς που δολοφονήθηκαν από κάποιους Τσάμηδες ήταν λοιπόν αθώα θύματα αλλά οι 72 Αλβανοί που δολοφονήθηκαν από τη συμμορία του Δεληγιαννάκη ήταν κριάρια για σούβλισμα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το θέμα της γενοκτονίας των Τσάμηδων συμπεριελήφθη στην ατζέντα της τέταρτης γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Μη Αναγνωρισμένων Εθνών και Λαών (UNPO) -που εδρεύει στη Χάγη- στις 20-26 Ιανουαρίου 1995.

    Ας δούμε μερικές μαρτυρίες των ανθρώπων που έζησαν εκείνη την εποχή τα γεγονότα από πρώτο χέρι.

    Ο Εσαμπουντίν Καντίου λέει: «Μας συγκέντρωσαν όλους στο σπίτι ενός Αλβανού, του Σαλί Αβούζι. Εκεί υπήρχαν και άλλοι που είχαν έρθει στην πόλη μας από τα γύρω χωριά. Εκεί είχαν συγκεντρώσει γυναίκες και μικρά παιδιά, καθόλου άντρες. Μας είχαν εκεί για περίπου 5-6 μήνες. Σχεδόν κάθε μέρα έθαβαν και από ένα παιδί. Μας είχαν πιάσει αρρώστιες, ήμασταν σε άσχημη κατάσταση. Δεν είχαμε να φάμε. Με λίγα λόγια πέθαναν πολλά παιδιά και ηλικιωμένες γυναίκες. Υπήρχαν κάποιες γυναίκες άνω των 80 χρόνων.. οι Έλληνες τους έριχναν από τις σκάλες και πέθαιναν…».

    Η Καντριέ Οσμάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου, τον ξάδερφο μου, τους αδερφούς της μητέρας μου και την αδερφή της μητέρας μου που ήταν παράλυτη. Την έριξαν από τις σκάλες και μετά την πυροβόλησαν…».

    Η Καντριέ Αλίου λέει: «Μπήκαν το βράδυ οι Έλληνες στο σπίτι μας, πήραν τα 4 πρόβατα που είχαμε. Η μητέρα μου με το μωρό στην αγκαλιά της τους έλεγε: {Σας παρακαλώ, δεν έχω γάλα για τα παιδιά μου} και ένας στρατιώτης της είπε: {Έχω μόνο μία σφαίρα, δεν είμαι εδώ για να την σπαταλήσω, πήγαινε μέσα}. Άκουγα τις γειτόνισσες μου που φώναζαν και έκλαιγαν. Τις είχαν κόψει τα αυτιά, τους τραβούσαν τα σκουλαρίκια από τα αυτιά τους με τη μία και τους τα έκοβαν. Τις είχαν κόψει τα δάχτυλα για να τις πάρουν τα δαχτυλίδια.. απίστευτα πράγματα. Ξεκοίλιασαν έγκυες γυναίκες. Θυμάμαι ακόμα μία γυναίκα που είχε ένα μεγάλο τραύμα από λόγχη ανάμεσα στους ώμους της».

    Ο Ραχμί Ουζέιρι λέει: «Σκότωναν γυναίκες και παιδιά. Είχαν ξεκοιλιάσει γυναίκες και τους έπαιρναν τα έμβρυα μέσα από τις κοιλιές τους. Τους είχαν κόψει τα δάχτυλα και τους έπαιρναν ό,τι κόσμημα φορούσαν..».

    Ο Φαήκ Μπολλάτι λέει: «Το πρώτο που μας ζήτησαν ήταν για χρυσό. Ό,τι είχαμε, ό,τι είχαν η μητέρα μου και η θεία μου στον λαιμό τους και στα δάχτυλα τους τους τα άρπαξαν. Τότε είπαν στη μητέρα μου: {Θέλουμε τον γιο σου για ένα λεπτό. Θα τον πάρουμε και θα στον ξαναστείλουμε σε ένα λεπτό}. Δεν το είδα αλλά άκουσα τη μητέρα μου να κραυγάζει και να χοροπηδάει’ είχαν κόψει το κεφάλι του αδερφού μου. Ήταν μόνο 17 χρόνων…. Ένας γείτονας μας μας πήρε μετά στο σπίτι του. Το όνομα του ήταν Τσιλ Μπάρμπα. Του δώσαμε μερικά χρήματα και μας άφησε να μείνουμε στο σπίτι του. Αφού τη νύχτα μας πήρε χρυσαφικά και ό,τι μας είχε απομείνει, μας πήρε την άλλη μέρα σε μία εκκλησία. Στην εκκλησία θυμάμαι ότι τρεις φορές μας έβγαλαν έξω ώστε να μας σκοτώσουν αλλά παρενέβησαν κάποιοι Βρετανοί στρατιώτες και σωθήκαμε.. υπήρχε και μία γυναίκα. Τότε μας πήγαν για τέσσερις μήνες στην Ηγουμενίτσα, σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης και σε σπίτια κοντά στο λιμάνι, θυμάμαι ακόμα πως ανοιγόκλειναν τις μεγάλες σιδερένιες τους πόρτες. Άνοιγαν τις πόρτες, έπαιρναν νεαρά κορίτσια και τα βίαζαν. Κάποια επέστρεφαν πίσω, κάποια άλλα τα σκότωναν. Ακούγαμε τις κραυγές τους. Εκεί πέθανε μία από τις αδερφές μου από πείνα και έθαψαν ζωντανή μία θεία μου που τα παιδιά της ζούνε ακόμα».

    Η Ραμπιέ Σεριάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου. Σκότωσαν τον πεθερό της θείας μου. Τους έστειλαν στο τζαμί της Παραμυθιάς. Είπαν στη θεία μου και σε μερικές άλλες γυναίκες να καθαρίσουν το τζαμί. Όταν πήγαν στο τζαμί, ήταν γεμάτο με ακέφαλα πτώματα. Η θεία μου αναγνώρισε τον αδερφό της από τη μπλούζα που φορούσε. Ήταν ο μοναδικός της αδερφός ανάμεσα σε 5 αδερφές που είχε. Αναγνώρισε τον πεθερό της από ένα χαρακτηριστικό που είχε στις κάλτσες του… Τελικά δεν υπήρχε τίποτα να καθαρίσουν. Τις είχαν πάρει στο τζαμί μόνο για να δουν..».

    «Ήμουν ήδη παντρεμένη για δύο χρόνια όταν σκότωσαν τον εικοσι-πεντάχρονο αδερφό μου και τους δύο αδερφούς του άντρα μου’ τον Σουλεϊμάν, τον Χαμίτ και τον αδερφό μου τον Εκρέμ. Ο ένας ήταν 39 και ο άλλος ήταν 22 χρονών. Μας πήραν και τα 700 πρόβατα που είχαμε…» λέει μία άλλη ηλικιωμένη πλέον γυναίκα (δεν θυμάμαι το όνομα της).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η Σανιγιέ Μπολλάτι από την Παραμυθιά (Ajdonat) κάηκε ζωντανή ρίχνοντας της οινόπνευμα, αφού πρώτα της έκοψαν τους μαστούς και της έβγαλαν τα μάτια. Ο Ομέρ Μουράτι δολοφονήθηκε, έκοψαν το σώμα του σε κομμάτια και τα περιέφεραν στην Παραμυθιά.

    Στο σπίτι του Σούλο Τάρι είχαν συγκεντρωθεί περισσότερες από σαράντα γυναίκες. Ο Τσίλι Πόποβα απ’ το χωριό Πόποβο (Αγία Κυριακή) μαζί με μία ομάδα στρατιωτών, μπήκαν στο σπίτι και ξεκίνησαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε ένα από τα δωμάτια. Οι κραυγές των γυναικών ακούγονταν όλη τη νύχτα. Ο Σέρι Φέιζο, ο Φικρέτ Σούλο Τάρι και άλλοι, δολοφονήθηκαν.

    Ο Χιλμί Μπεκίρι από τους Φιλιάτες (Filati) χτυπήθηκε μπροστά στα μάτια της οικογένειας του και αφέθηκε στο έδαφος να σφαδάζει. Η οικογένεια του θέλοντας να τον προστατέψουν, τον μετέφεραν στο σπίτι του γιατρού Μαυρουδίου. Έμεινε εκεί για μερικές ώρες αλλά ύστερα ο γιατρός ζήτησε να τον πάρουν. Τον πήγαν στο σπίτι του Στάβρο Μουχατζίρι, και στη συνέχεια στο σπίτι του Σουάιμπ Μέτια, όπου είχαν συγκεντρωθεί και άλλες οικογένειες. Το πληροφορήθηκαν οι Έλληνες παρακρατικοί και πήγαν στο σπίτι και τον σκότωσαν, αφού πρώτα του έβγαλαν τα χρυσά του δόντια με πένσες. Ο Μάλο Μούχο, ένας ογδοντάχρονος που για τέσσερα χρόνια είχε μείνει παράλυτος, δολοφονήθηκε. Τον έσφαξαν με ένα μικρό σπαθί μπροστά στη σύζυγο του. Του άνοιξαν το κεφάλι και τα μυαλά του πετάχτηκαν πάνω στη σύζυγο του. Στη συνέχεια διέφυγαν ανενόχλητοι.

    Ο Αμπντούλ Νούρτσε απήχθη στο Τρικόρυφο (Spatar) και οδηγήθηκε στους Φιλιάτες με τα πόδια και χωρίς παπούτσια, όπου τον έσειραν στους δρόμους της πόλης, και τελικά τον σκότωσαν μπροστά στο σπίτι του Νιδ Ταφότσι. 16 μέλη της οικογένειας του Λίλε Ρουστέμι από τον Άγιο Βλάσιο/Σούβλιασι (Sullashi), κυρίως παιδιά, κατακρεουργήθηκαν χωρίς να επιζήσει κανένας.

    Ο Τζελάλ Μινίτι από την Παραμυθιά αποκεφαλίστηκε πάνω στο πτώμα του μουφτή Χασάν Αμπντουλλάχου.

    Ο Σαλί Μουχεντίνι, ο Αμπεντίν Μπάκος, ο Μουχάμμεντ Πρόνια και ο Μάλο Σεϊντίου βασανίστηκαν, τους έκοψαν τα δάχτυλα, τη μήτη, τη γλώσσα και τα δάχτυλα των ποδιών, και ενόσο αυτοί σφάδαζαν από τους πόνους, οι αντάρτες του Ζέρβα χόρευαν και εξυμνούσαν τον αρχηγό τους. Στο τέλος τους σκότωσαν χτυπόντας τους με μαχαίρια και κοφτερά αντικείμενα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ακολουθεί η περιγραφή του Εσρέφ Χιλμί, κατοίκου της Παραμυθιάς, ο οποίος περιέγραψε τη σφαγή που έγινε στην περιοχή:

    «Την Τρίτη, 27 Ιουνίου 1944, στις 7 το πρωί, οι Έλληνες αντάρτες (του Ζέρβα), υπό τον συνταγματάρχη Κρανιά, τους Χρήστο Σταυρόπουλο, Λευτέρη Στρουγκάρη, και Νικόλαο Τσένο, μπήκαν στην πόλη και η διαταγή δόθηκε: κανένας δεν έπρεπε να ζήσει… Το ίδιο απόγευμα, συνέλλαβαν τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά, λες και ήταν κλέφτες. Το επόμενο πρωί όλοι οι άντρες δολοφονήθηκαν.
    Αφού με κράτησαν φυλακισμένο για τέσσερις ημέρες, με άφησαν να φύγω για να πάω να θάψω τους νεκρούς. Στην περιοχή ‘η εκκλησία του Άη Γιώργη’, αναγνώρισα 5 πτώματα. Οι υπόλοιποι ήταν αδύνατον να αναγνωριστούν, εξαιτίας των βασανιστηρίων που είχαν υποστεί. Τα 5 θύματα που αναγνώρισα ήταν: ο Μετ Τσέρε, ο Σαμί Ασίμι, ο Μαχμούτ Κούπι, ο Άντεμ Μπεκίρι και ο Χακί Μίλε. Δύο ημέρες αργότερα, με έστειλαν στα Βώλια, κοντά στο σπίτι του Δημήτρη Νικολάου, όπου είχαν σκοτώσει 8 ανθρώπους. Δεν μπόρεσα να τους αναγνωρίσω επειδή τους είχαν κόψει κομματάκια. Παντού τριγύρω υπήρχαν πτώματα. Μία γυναίκα με το ονοματεπόνυμο Σανιγιέ Μπολλάτι υπέσθη φοβερά βασανιστήρια και την έκαψαν ζωντανή με οινόπνευμα. Αυτή η τραγωδία έγινε την Τετάρτη, ενώ την Παρασκευή το πρωί μεταφέρθηκε από τη μητέρα της και δύο συγχωριανούς κατά διαταγή των παρακρατικών και αφού την κάλυψαν με μία κουβέρτα, την έκρυψαν σε μία αποθήκη ώστε να μην τη δει κανείς. Η καημένη γυναίκα πέθανε 5 ημέρες αργότερα. Το πτώμα της είχε γεμίσει σκουλήκια.
    Όλα αυτά που αναφέρω εδώ, τα έχω δει με τα μάτια μου. Στην αρχή, κρύφτηκα για 5 μέρες σε μία σοφίτα, αλλά με έπιασαν οι μοναρχο-φασίστες και με οδήγησαν μπροστά στον Κρανιά ο οποίος αφού με ρώτησε διάφορα, διέταξε να με φυλακίσουν. Στη φυλακή βρήκα άλλα 380 άτομα, ανάμεσα τους γυναίκες και παιδιά. 120 από αυτούς πέθαναν από την πείνα. Τέσσερα άτομα μαζί με ‘μένα ήμασταν στη φυλακή για 15 ημέρες, μετά απ’ τις οποίες μας μετέφεραν στην Πρέβεζα (Prevezë) και από εκεί στα Γιάννενα (Janinë), όπου μείναμε για 40 ημέρες. Εκεί μας υπέβαλαν απερίγραπτα βασανιστήρια. Απελευθερωθήκαμε ύστερα από την άφιξη στην πόλη των δυνάμεων του ΕΑΜ.»

    Ο Ντερβίς Σούλο από το χωριό Τρικόρυφο (Spatar) στην περιοχή των Φιλιατών (Filati), περιγράφει τη σφαγή στο Τρικόρυφο ως εξής:

    «Το πρωί του Σαββάτου τον Σεπτέμβριο του 1944, συγκέντρωσαν τους κατοίκους μπροστά από το τζαμί του χωριού. Οι στρατιώτες άρχισαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια, ακόμα και μεγάλες γυναίκες. Η Πέτσε Τσουλάνι, 50 χρόνων, βιάστηκε, της έκοψαν τα μαλλιά και τα ατιά της, και στο τέλος τη σκότωσαν στο περιβόλι της, στην περιοχή Μούτσο. Είχαν φέρει στο σπίτι μας την οικογένεια του Σάκο Μπανούσι από την Σκορπιόνα (Skropjona), που αριθμούσαν 8 γυναίκες, άντρες και παιδιά. Αφού βίασαν τις γυναίκες και τις έκοψαν τους μαστούς με μαχαίρια, τους σκότωσαν όλους….
    Στο σπίτι του Νταμίν Μουχαμέτι, δολοφονήθηκαν 5 γυναίκες και 3 παιδιά… Στο σπίτι του Φετίν Μουχαμέτι, βίασαν και βασάνισαν τη Χάνε Ισούφι και μία άλλη γυναίκα… Στο σπίτι του Ντούλε Σερίφι, έκοψαν τα κεφάλια του ογδοντάχρονου Σουλεϊμάν Διμίτσα και της συζύγου του. Στο σπίτι του Μέτο Μπράχο, 20 άτομα, άντρες, γυναίκες και παιδιά, κάηκαν ζωντανοί… Η Κίγιε Νούρτσια, 70 ετών, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου… Στο αμπέλι του Ζούλε και στον κήπο του Αμπντούλ Νούρτσε, είδα 20 σφαγμένους ανθρώπους. Στο σπίτι του Χατζή Λατίφι, βίασαν την κόρη του Χατζή Γκουλάνι, ενώ στο σπίτι του Μέιντι Μέτο βίασαν την Χάβα Αϊσια και την Νάνο Αράπι την οποία στη συνέχεια σκότωσαν».

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. καταρχήν να δουμε τι ηταν οι τσαμηδες που στηριζουν και στηριζοντε από τον χειροτερο και συνεχως αυξανομενο μεγαλοαλβανικο εθνικισμο ο οποιος στηρίζετε από τους παγκοσμιους ιμπεριαλιστες.....
    ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ-ΑΛΒΑΝΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΟΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΧΩΡΟ ΑΚΟΜΑ Ο ΠΕΡΑΙΒΟΣ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΦΥΛΩΝ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΤΣΑΜΗΔΕΣ [ τους αποκαλω ετσι όχι υποτιμητικα αλλα γιατι ετσι αποκαλούνταν λογω της αλλαγης θρησκεύματος επι τουρκοκρατιας]
    ....Οι Τσάμηδες κατοικούσι την παλαιάν Θεσπρωτίαν, νυν δε λεγομένην Παρακάλαμον, η κατοικία των αρχίζει από το Σούλιον και τελειώνει εις τον Δώδωνα (Μπίστριτζα) ποταμόν, είναι θρήσκοι, αλαζόνες και ορμητικότεροι από τους άλλους εις τους πολέμους, όστις όμως ανθέξη την πρώτην ορμήν των, εύκολα τους τρέπει έπειτα εις φυγήν, επειδή είναι καθ΄ υπερβολήν αμφιρρεπείς` δεν φυλάττουσι τόσον τας συμφωνίας και υποσχέσεις, ευφημίζονται δε παρά πάντων ως επιτηδειότεροι χορευταί, και τοις αρέσκει ο πολύτιμος ιματισμός` είναι εύρωστοι και εύσχημοι` και μολονότι ομιλούσι την αλβανικήν διάλεκτον, ως φυσικήν αλλά και μετά την απλοελληνικήν, εκφράζονται όμως ορθώς άνδρες τε και γυναίκες....

    ΚΑΤΑΡΧΗΝ Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ''ΣΟΥΛΙ'' ΕΙΝΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ [ ΑΦΟΥ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΤΣΑΜΟΧΩΡΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΩΝ ΒΟΥΝΩΝ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ [ ΓΑΡΔΙΚΙ ΚΛΠ]...ΟΠΩΣ ΚΑΙ Ο ΒΟΡΕΙΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΜΠΡΙΣΤΡΙΤΖΑ...ΕΙΝΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ....
    ΔΗΛΑΔΗ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΜΠΙΣΤΡΙΤΖΑ ΒΟΡΕΙΑ [ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ , ] ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΩΣ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ [ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΧΑΝΕ ΚΑΤΑΦΥΓΕΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΛΥΤΩΣΟΥΝ ΤΟΝ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟ]
    ΗΤΑΝ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ...ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ Ο ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ [ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΟΧΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ] ΚΑΙ ΜΙΚΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ [ 9 ΜΕ 10 ΧΩΡΙΑ ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΤΣΑΜΙΚΗΣ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗ]..
    ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΛΕΕΙ ΚΑΙ Ο ΠΕΡΑΙΒΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΟΤΕ '''ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ'''...
    ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΒΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΓΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ....ΔΥΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΑ ΩΣ ΣΤΟ ΦΙΛΙΑΤΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΜΠΤΡΙΤΖΑ [ΝΟΤΙΑ ΤΟΥ ΔΕΛΒΙΝΟΥ] ΚΑΙ ΜΕ ΔΥΤΙΚΑ ΟΡΙΑ ΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ..ΑΥΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΣΑΝΕ ΤΗΝ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ..ΕΚΕΙ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΟΙ [ΑΛΒΑΝΟ]ΤΣΑΜΗΔΕΣ....ΤΟ ΛΕΩ ΓΙΑΤΙ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΤΙ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΛΕΓΟΤΑΝΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΗΠΕΙΡΟΣ [ ΚΑΙ ΑΡΑ ΥΠΟΝΟΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΟΟΟΟΛΗ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΑΡΑ ΤΟΥΣ ΔΙΩΞΑΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ-ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΡΑ ''''ΚΑΛΑ ΚΑΝΟΥΝ''' ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΟΟΟΛΗ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ=ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ...
    ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑ ΨΕΜΑ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ...ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ=ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ[ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΔΕΝ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝΤΑΝ ΕΞ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΑΠΟ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΥΠΗΡΧΕ Η ΟΡΕΙΝΗ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝΕ ΚΑΤΑΦΥΓΕΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΝΩ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΤΟΣΟ ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΠΑΡΓΑΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ ΠΑΡΕΜΕΝΕ ΖΩΝΤΑΝΟΣ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ΕΠΕΙΣΗΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΤΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ .. ΟΤΙ ''ΜΟΛΟΝΟΤΙ ΜΙΛΟΥΣΙ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ'', ''ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΛΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΘΩΣ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΕ ΑΝΤΡΕΣ ΤΕ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ'''ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝΑΛΛΑ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΕ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΟΡΘΩΣ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΑΝΔΡΕΣ [ ΠΡΑΓΜΑ ΛΟΓΙΚΟ ] ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ...ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ....
    ΚΑΘΩΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΚΕΚΗΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ''ΑΓΝΟΟΥΝ ΠΕΝΤΕΛΩΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ'' ΕΝΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΙΑΠΗΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΟΤΙ''' ΛΙΓΟΙ ΤΗΝ ΟΜΙΛΟΥΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΒΑΡΒΑΡΙΚΑ''..ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΝΩΣΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ....ΑΡΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΙΝΑ
    ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΚΑΘΟΤΙ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝΕ ΟΥΤΕ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ [ ΑΦΟΥ ΗΤΑΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΗΔΗ ΔΥΟ ΑΙΩΝΕΣ ] ΟΥΤΕ ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ...ΑΡΑ ΤΟ ΟΤΙ ΜΙΛΟΥΣΑΝΕ-ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΝ ΚΑΙ [ΑΠΛΟ]ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ [ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΔΕΝ ΕΒΓΑΙΝΑΝ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΙΣ ΟΤΙ ΤΑ ΜΑΘΑΝΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ] ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ Η [ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ] ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΤΩΝ ΤΣΑΜΗΔΩΝ [ ΚΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ ΦΥΛΕΣ] ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΚΑΙ ΟΦΕΙΛΟΤΑΝΕ ΣΤΗΝ ΑΠΟ ΠΑΠΠΟ ΠΡΟΣ ΠΑΠΠΟ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ...
    ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΑΥΤΟ ΜΑΡΤΥΡΟΥΣΕ ΠΟΛΛΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΙΚΤΗΣ [ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ]ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΤΣΑΜΗΔΩΝ...
    ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ [ΑΡΒΑΝΙΤΕΣΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΚΑΙ ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ] ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΕΝΟΙ ... ΕΤΣΙ ΜΟΝΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΞΗΓΗΘΕΙ Η ''ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ''..
    ΑΝ ΣΚΕΦΤΟΥΜΕ ΜΑΛΙΣΤΑ ΟΤΙ ΖΟΥΣΑΝΕ ΣΕ ΣΥΜΠΑΓΗ ΘΥΛΑΚΑ KAI OXI ''''ΑΝΑΜΕΙΚΤΑ''' ΕΛΛΗΝΟΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΧΩΡΙΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΕΙΤΟΝΩΝ ΤΟΥΣ [ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΚΑΙ ΗΜΙΟΡΕΙΝΑ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ ΤΑ ΕΝΝΙΑ ΣΤΑ ΔΕΚΑ ΧΩΡΙΑ ΗΤΑΝ ΤΟΥΡΚΟΤΣΑΜΙΚΑ].......
    ΣΤΗ ΜΕΙΚΤΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΛΟΙΠΟΝ ΟΦΕΙΛΕΤΕ ΚΑΙ Η ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ο ''ΦΑΝΑΤΙΚΟΣ ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ'' ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΕΙΧΑΝΕ ΑΥΤΟΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝΕ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ ΦΥΛΕΣ...ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑΤΙ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΗΤΙΚΟΙ ΗΤΑΝ ΚΥΡΙΩΣ ΝΤΟΠΙΟΙ - ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΙ-ΟΙ ΠΙΟ ΣΚΛΗΡΟΙ ΔΙΩΚΤΕΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΠΡΩΗΝ ΟΜΟΘΡΗΣΚΩΝ ΤΟΥΣ ...
    Ο ΦΑΝΑΤΙΚΟΣ ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥΣ ΑΦΟΥ ΤΟΣΟ ΝΟΤΙΑ [ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ], ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ , ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΣΑΡΑΝΤΑ Ο ΤΟΥΡΚΟΤΣΑΜΙΚΟΣ ΘΥΛΑΚΑΣ ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΤΡΥΓΙΡΙΣΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ-ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ...
    ΕΤΣΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΘΗΚΕ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΑΝΑΤΙΚΟ ΙΣΛΑΜΙΣΜΟ ΩΣ ΑΝΤΙΡΟΠΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΡΩΗΝ ΟΜΟΘΡΗΣΚΩΝ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΠΙΤΩΝ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΤΡΥΓΙΡΙΖΑΝΕ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. το σημαντικο σε αυτά που λεει ο περαιβος [ και τα οποια είναι ιστορικα εξακριβωμένα] είναι όχι ότι απλα ''γνωριζουν'' τα [απλο]ελληνικα αλλα ότι ορθως εκφραζοντε [ όχι απλα γνωριζουν αλλα και ομιλουν και μαλιστα ορθως]..και το ακομα σημαντικοτερο είναι ότι ισχυει για τους ανδρες [ πραγμα λογικο μιας και γενικοτερα οι ανδρες παντα ξερανε παραπανω γλωσσες ] αλλα ότι αυτό ακριβως ιχυει και για τις γυναικες [ πραγμα δυσκολο να μαθανε α ελληνικα ειτε από την εκλησια που δεν υπηρχε ειτε από το ελληνικο σχολειο που δεν υπηρχε ειτε από τις κοινωνικες επαφες που τέτοιες δεν ειχανε εκεινα τα χρονια οι γυναικες για να μαθουν ''να εκφραζοντε ορθως στην απλοελληνικη''...αρα αυτή η ικανοτητα ναμιλανε στα ελληνικα εξισου όπως και στα αλβανικα ηταν από παππο προς παππο...και αυτό γιατι οι προγονοι των τσαμηδων ηταν κυριως ελληνες [ηπειρώτες , και αρβανιτες διγλωσσοι] και αλβανοι επιλυδες...αλλα και τουρκοι σε καποιο βαθμο πραγμα που δικαιολογει τα πολλα τουρκικα-ισλαμικα επωνυμα [ τουταχιρη , σαχεντιν κλπ ] [και πραγμα που δεν συμβαινει και τοσο με τους υπολοιπους αλβανους] και ισως αυτή η τουρκικη συνιστωσα συνετελεσε τοσο στον φανατικο ισλαμισμο για τον οποιο τους χαρακτηριζει ο περαιβος ως ΄΄θρησκους'' και ο αραβαντινος ως '''βαθια ισλαμιστες'''και για τον οποιο φανατικο ισλαμισμο ηταν γνωστοι σε αντιθεση και παλι με τους λοιπους Αλβανούς ...ο '''εκτουρκισμος'' των τσαμηδων [αφου μετα τον εξισλαμισμο συνεβη και η επιμειξια των ηδη εγκατεστημένων τουρκων αντιπροσωπων της οθωμανικης διοικησης στην περιοχη με τους μολις εξισλαμισμένους και αρα ομοθρησκους της περιοχης [ τσαμηδες] και με την εγκατασταση τουρκων στην τσαμουρια, μετα τον εξισλαμισμο τους τον 17ο αιωνα ,πραγμα που κανανε παντα οι τουρκοι σε κάθε εξισλαμισθεισα περιοχη με σκοπο να την εκτουρκισουν γρηγοροτερα μεσω των επιμειξιών τουρκων και γηγενών αφου πλεον ηταν μουσουλμανικοι και οι δυο πλυθησμοι] δεν προχωρησε-ολοκληρωθηκε γιατι στη συνεχεια η οθωμανικη διοικηση-στρατος [ αλλα και οι γειτονικοι - βορειοι μουσουμανκοι πλυθησμοι ] αλλα και επιλυδες μουσουλμάνοι στον ηπειρωτικο χωρο αποτελούνταν πλεον από αλβανους μουσουλμάνους και όχι από τουρκους μουσουλμανους ....ετσι σταματησε η [σε μικρο βαθμο και για μικρο χρονικο διαστημα εκτουρκιση των τσαμηδων] και αρχισε ο σε μεγαλυτερο βαθμο ,για μεγαλυτερο χρονικο διαστημα και λιγο ευκολότερος λογω των συνθηκων [ γνωση της αλβανικης παραλληλα με την ελληνικη , λογω γεωγραφιας ,και επηρασμου-επιμειξιων με τους αλβανους διοικητες-στρατευματα-αγαδες κλπτης υπολοιπης Ηπειρου ] εξαλβανισμος των αλβανοελληνων στην καταγωγή τσαμηδων όπως στο περιπου εχει περιγραφει παραπανω....για αυτό και ονομαζοντε και τουρκοτσαμηδες και αλβανοτσαμηδες...και οι δυο οροι περιεχουν μερος της αληθειας ............αλβανοεληνες εξισλαμισθεντες [ εκτουρκισθεντες πλήρως θρησκευτικα , μερικως συνειδησιακα καθολου όμως γλωσσικα που κρατησανε τις πατροπαράδοτες δυο γλωσσες αλβανικη και ελληνικη]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Οι πιο
    «μετριοπαθείς» αλβανικές πηγές τον τοποθετούν τον αριθμο των νεκρων γύρω στα δύο χιλιάδες
    ΟΧΙ ΟΙ ΠΙΟ ΜΕΤΡΙΟΠΑΘΕΙΣ ΑΛΛΑ ΟΙ ΠΙΟ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΕΣ-ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΕΣ...ΜΗ ΛΕΜΕ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΕΣ.....
    ''''''Σημαντικά ποσοστά Τσάμηδων, ειδικά από τις
    περιοχές βόρεια του Καλαμά, οργανώθηκαν στο ΕΑΜ, ενώ ο ΕΛΑΣ δημιούργησε
    ένα ολόκληρο τάγμα (το ΙΥ/15), από Τσάμηδες αντάρτες'''''''.....
    Καθολου σημαντικα ποσοστα σε συγκριση μαλιστα με το ποσοι ελληνες από την υπολοιπη ελλαδα εντασονταν την εποχη εκεινη [ λιγους μηνες πριν την απελευθερωση ] στο ΕΑΜ....επισης οι πανω του καλαμα τσαμηδες ηταν πολλοι λιγοτεροι σε πληθυσμο και σε γεωγραφικη εκταση από τους κατω του καλαμα τσαμηδες ...αρα δεν ηταν καθολου σημαντικο ποσοσστο ουτε σε συγκριση με τον συνολικο πληθυσμο των τσαμηδων.....ποσο μαλλον σε συγκριση με τον πλυθησμο των τσαμηδων που ενεταχθη ενοπλα στη μερια των γερμανων. αν σκεφτουμε ότι τα ταγματα της αυτονομιστικης-φιλογερμανικης-αντιανταρτικης ΞΙΛΙΑ ηταν 14 ένω στον ΕΛΑΣ οι τσαμηδες δημιουργήσανε μολις ΕΝΑ και αυτό κατεστη αμιγες τσαμικο τον ιουλιο δηλαδή 2 μηνες πριν την απελευθερωση αφου ως τοτε ηταν ''μεικτο'' με αλβανοτσαμηδες και ηπειρώτες και με ηγετες αλβανοτσαμηδες και ηπειρώτες[Μουχαρέμ Ντέμι και Σπύρος Σκεύης] από τις περιοχες που προαναφέραμε .. δηλαδή ακομα και στο εαμ μεχρι και τις παραμονες της απελευθερώσεως δεν μπορούσανε να συγκροτησουν ουτε ένα αμιγες τσαμικο ταγμα...και το λυπηρο για τους τσαμηδες είναι ότι το ταγμα εγινε αμιγες όταν ακριβως υπογραφηκε η συμφωνια στους φιλιατες μεταξυ εαμ και τσαμηδων...ενας από τους ορους που περιειχε ηταν ο εξης....
    ''''''την αμνήστευση των μουσουλμάνων για όλα τα αδικήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος των Ελλήνων μέχρι την υπογραφή της συμφωνίας'''',.....τοτε ακριβως και μετα από αυτή τη συμφωνια εγινε αυτό το ένα ταγμα από μεικτο σε αμιγες...αυτό λεει παρα πολλα...και μαλιστα από τη στιγμη που το υπογραψανε και οι ιδιοι οι τσαμηδες .. δηλαδή αποδεχονταν-παραδεχονταν ότι τα προηγουμενα τρια χρονια ηταν κρατοας εν κρατει εις βαρος των ελληνων συντοπιτών τους και τωρα υπογράφανε την αμνηστευση τους σε ανταλαγμα των από δω και περα μη αντιανταρτικων η και φιλοανταρτικων πλεον υπηρεσιων τους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. AΣ ΔΟΥΜΕ ΠΩΣ ΚΑΠΟΙΟΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΕΘΝΟΜΗΔΕΝΣΙΤΕΣ ΠΑΝΕ ΝΑ ΕΞΟΜΟΙΩΣΟΥΝ ΤΟ ΑΣΠΡΟ ΜΕ ΤΟ ΜΑΥΡΟ......
    καποιοι εθνομηδενιστες ειχανε γραψει ότι '''να λεμε και ευχαριστω στους αλβανους που δεν κανανε αντιποινα στους βορειοηπειρωτες λογω αυτων που συνέβησαν με τους αλβανοτσαμηδες το 1944...
    τελειως λαθος η συγκριση...και δυστυχως εκ του πονηρου ....
    εχουμε...
    πρωτον σε 1500 υπολογιζοντε οι ελληνες βορειοηπειρωτες που συμμετειχαν στο εαμ αλβανιας ενω απο την αλλη εντος ελλαδικης επικρατειας 1900 τσαμηδες καταδικαστηκαν ως δωσίλογοι οχι απλα δωσιλογοι από τα ελληνικα δικαστηρια για αυτά που πραξανε στο πλευρο των γερμανων εναντιων των ελληνων...
    επισης τους ιδιους τους αρχηγούς των τσαμηδων εκτελεσαν οι κομουνιστες αλβανοι οταν οι τουρκοτσαμηδες περασανε εντος αλβανιας...τους ξερανε οι αλβανοι κομουνιστες αφου ειχανε δημιουργησει και το τα ταγμα του νουρι ντινο στο αργυροκαστρο ,δηλαδη εντος αλβανικης επικρατειας , στο πλευρο των γερμανων το 1944 που δραστηριοποιουνταν εναντιων του ΕΑΜ αλβανιας...
    και να μας που οι ελληνοφωνοι εθνομηδενιστες...σε ποιους ακριβως να κανουν οι αλβανοι αντιποινα;;...αφου οι βορειοηπειρωτες αποτελούσανε σημαντικο μερος των ανταρτων στις περιοχες νοτιως αργυροκαστρου πρεμετης...δηλαδή να τα βαλει το ΕΑΜ Αλβανιας με τους ανταρτες του, η μηπως να δημιουργησει πρόβλημα με τους βορειοηπειρωτες [στους οποιους ετσι κι αλλιως υποσχότανε ισονομια μετα τον πολεμο με σκοπο να ενταχθουν στο ΕΑΜ ΑΛΒΑΝΙΑΣ....ηξερε [και ηξεραν οι κατοικοι του νοτου , αλβανοι και ελληνες ] πολύ καλα τον ρολο των τσαμηδων για αυτό και τους προωθησε το καθεστως του Χοτζα μακρυα απο τα συνορα , στον αυλωνα και στην μουζακια και τα τιρανα....καμια σχεση λοιπον οι τσαμηδες με τους βορειοηπειρωτες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. απο τον απελευθερωτικο λογο του ενβερ χοτζα το 1944 στα τιρανα....
    ''Με τον γειτονικό ελληνικό λαό πολεμήσαμε μαζί και χύσαμε μαζί το αίμα μας, ο ένας περιποιήθηκε τις πληγές του άλλου σε αυτόν τον κοινό αντιφασιστικό αγώνα και είναι επιθυμία μας να διατηρήσουμε πάντα καλές σχέσεις με αυτόν τον ευγενή λαό. '''
    αναφέρεται στους ελληνες της Ηπειρου και σε κοινες επιχειτησεις [ του ΕΛΑΣ με παρτιζανους από το λεσκοβικι βορειου ηπειρου ] εναντιον γερμανων η ιταλων αφου το εαμ ελεγχε την ορεινη μουργκανα [ ΒΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΑ ορεινη περιοχη ] αρα με το ΕΑΜ ΕΛΑΣ με αυτους ειχε αμεση σχεση-συνεργασια το ΚΚΑ στον αγωνα εναντια στουσ γερμανους .....
    επισης λεει παρακατω για τιυς ελληνες της νοτιου αλβανιας-βορειοηπειρωτες.....
    '''' Η δημοκρατική κυβέρνηση της Αλβανίας θα εγγυηθεί στην ελληνική μειονότητα την ελευθερία και τα δημοκρατικά και εθνικά δικαιώματα , για τα οποία τα παιδιά αυτής της μειονότητας πολέμησαν ηρωικά στις ταξιαρχίες του Στρατού της Εθνικής Απελευθέρωσης'''
    αυτά και για την ελληνικη μειονοτητα από τον κομουνιστη ηγετη της αλβανιας....τα γραφω αυτά για τον ανθρωπο που ειπε να λεμε και ευχαριστω που δεν κανανε ''αντιποινα''' οι αλβανοι στους βορειοηπειρωτες...τι αντιποινα βρε παμε καλα;;;;
    ποιοι είναι αυτοι οι '''ιστορικοι'' που εξισωνουν δυο περιπτώσεις[τσαμηδες και βορειοηπειρωτες];;;..περα από το ότι ηταν μειονότητες τι άλλο τους συνδεει για να ειχανε και '''παρομοια αντιμετωπιση'''' ;;; απολυτως τιποτα....
    οι μεν εχανε 1900 ατομα ενοπλα στο πλευρο των γερμανων και οι δε 1500 στο πλευρο των κομουνιστων της αλβανιας εναντιων των Γερμανων....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Στη Θεσπρωτία κατοικούσαν:
    1) μουσουλμάνοι Τσάμηδες (Αλβανοί που κακώς κάποιοι τους αποκαλούν 'Τουρκοτσάμηδες'),
    2) χριστιανοί Τσάμηδες (Αλβανοί),
    3) Έλληνες χριστιανοί,
    4) Αρβανιτόβλαχοι (οι λεγόμενοι Τσαμουρένι)
    5) Επίσης, υπήρχε ένας μικρός αριθμός μουσουλμάνων τσιγγάνων στους Φιλιάτες και αλλού (σήμερα κατοικούν σε 2 χωριά στους Άγιους Σαράντα) και μερικοί ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι.
    Το 1928, ο πληθυσμός των μουσουλμάνων Τσάμηδων της Ηπείρου έφτανε επίσημα τους 19.244 από την πρώτη απογραφή πληθυσμού (αν και μάλλον ήταν περισσότεροι) και οι 17.008 δήλωναν ως μητρική τους γλώσσα την αλβανική. Πριν το 1928 ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Ηπείρου ανέρχονταν στους 20.160 κατοίκους, σε 63 διαφορετικά χωριά και πόλεις. Το 1913 όμως, όταν η Ήπειρος ενώθηκε με την Ελλάδα, οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι κάτοικοί της ανέρχονταν στους 40.000. Πολλοί απ’ αυτούς αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή και να μεταβούν στην Τουρκία και στην Αίγυπτο λόγω πιέσεων των ελληνικών αρχών. Γεγονός ήταν πως η ελληνική πλευρά, σκεπτόμενη πως η Αλβανία ίσως χρησιμοποιούσε τους Τσάμηδες ως μοχλό πίεσης σε διάφορα ζητήματα προσπάθησε από το 1924 να προκαλέσει με κάθε πρόσφορο τρόπο την εκούσια μετανάστευσή τους. Σε πρώτη φάση έφερε στην περιοχή μερικές χιλιάδες χριστιανούς πρόσφυγες της Μικράς Ασίας με σκοπό να ενταθεί η πίεση προς τους Τσάμηδες. Οι χριστιανοί πρόσφυγες με στήριγμα τη νομοθεσία των υποχρεωτικών απαλλοτριώσεων έλαβαν σημαντικό μέρος της γης, ιδιαίτερα στις πλούσιες περιοχές Ηγουμενίτσας και Φαναριού. Η απαλλοτρίωση περιελάμβανε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και κατοικίες. Η καταναγκαστική αυτή συγκατοίκηση έμελλε να είναι οδυνηρή για τους Τσάμηδες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Τσάμηδες ή Αλβανοτσάμηδες είναι το ίδιο πράγμα. Το "τουρκοτσάμηδες που λένε μερικοί είναι λάθος". Οι πληθυσμοί αυτοί ήταν Αλβανοί και όχι Τούρκοι, αν και πριν 20ο αιώνα το πρόθεμα 'τουρκο' είχε την έννοια του μουσουλμάνου και όχι του εθνικά Τούρκου. Πρόγονοι των Τσάμηδων ήταν τα αλβανικά ποιμενικά φύλα που εισχώρησαν στη Θεσπρωτία τον 13ο-14ο αιώνα, και αναμίχθηκαν στη συνέχεια με παλαιότερα ιλλυρικά φύλα που είχαν εισχωρήσει στην Ήπειρο μετά την καταστροφή των πόλεων της από τον Ρωμαίο στρατηγό Αιμίλιο Παύλο, αλλά και παλαιότερα. Ήταν εκείνοι οι χριστιανικοί πληθυσμοί που ασπάστηκαν το Ισλάμ μετά την αποτυχημένη επανάσταση του επισκόπου Τρίκκης Διονύσιου του Σκυλόσοφου.

    Σύμφωνα με τα βενετικά αρχεία, οι χίλιοι χριστιανοί, βοσκοί και γεωργοί, που ακολούθησαν τον Διονύσιο τον Φιλόσοφο στην εξέγερση του 1611, ήσαν Αλβανοί χωρικοί προερχόμενοι από εβδομήντα χωριά της ευρύτερης περιοχής Παραμύθιάς. Το γεγονός, ότι είναι γεωργοί και βοσκοί, δηλώνει πως ένα μεγάλο μέρος των Αλβανών ημινομάδων των προηγούμενων αιώνων, είχε περιέλθει, στις αρχές του 17ου αι., στην κατηγορία των εδραίων χωρικών - κτηνοτρόφων, με μόνιμο πλέον τόπο διαμονής και συμπληρωματική γεωργική απασχόληση. Εχει δηλαδή πλήρως ενταχθεί στο οικονομικό γαιοκτητικό καθεστώς της αυτοκρατορίας, υφιστάμενο, κατά συνέπεια, άμεσα τις επιπτώσεις από την οικονομική κρίση και τη φορολογική πρακτική του κράτους και των εκπροσώπων του. Φορολογία και αυθαιρεσίες θα εξωθήσουν τους χίλιους αυτούς Αλβανούς γεωργο-κτηνοτρόφους σε εξέγερση. Μετά την αποτυχία της ανταρσίας θα ακολουθήσει η διασπορά στα βουνά και η προσφυγή στην άσκηση της ληστείας. (Κ. Μέρτζιος, «Η επανάστασις Διονυσίου του Φιλοσόφου», Ηπειρωτικά Χρονικά, 1938, τ. 13, σ. 84-86)

    Αργότερα, πολλοί Αλβανοί και Έλληνες χριστιανοί, μετανάστευσαν στην Κέρκυρα. Το 1627 ο Κινάν Πασάς εκτιμά σε πέντε χιλιάδες τον αριθμό των Ηπειρωτών που είχαν μεταναστεύσει στην Κέρκυρα, ενώ τον Ιούνιο του 1632 οι αρχές του νησιού αναφέρουν: «…Από τίνος ήλθον ενταύθα από την γειτονικήν Τουρκία περί τους 2.000 Ελληνες Αλβανοί εκ των οποίων άλλοι μεν διότι επείνων και εστερούντο εργασίας και άλλοι φεύγοντες την τυραννίαν.» (Κ. Μέρτζιος, «Το εν Βενετία Κρατικόν Αρχείον, Α' περί Κοσμά του Αιτωλού», Ηπειρωτικά Χρονικά, 1940, τ. 19, σ. 42-44)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Σίγουρα ένα ποσοστό των Τσάμηδων συνεργάστηκαν με τις γερμανικές και τις ιταλικές κατοχικές αρχές. Δεν λέτε όμως γιατί, αποσιωπάτε τις αιτίες και τις αφορμές. Από την άλλη, ένα άλλο ποσοστό Τσάμηδων, εντάχθηκαν σε αντιστασιακές οργανώσεις, της Ελλάδας αλλά και της Αλβανίας (κυρίως στο Ε.Α.Μ. και στο αλβανικό L.A.N.C.), αλλά σχημάτισαν και κάποιες δικές τους μικρές ομάδες. Από τα ελληνικά δικαστήρια εκδόθηκαν περίπου 1900 καταδικαστικές αποφάσεις. Το ερώτημα είναι ότι, αφού καταδικάστηκε το 10% περίπου του τσάμικου πληθυσμού, γιατί εκδιώχθηκε και κακοποιήθηκε και το υπόλοιπο 90%; Για τους 2.500 δολοφονημένους Τσάμηδες (γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, κ.α.) από τις δυνάμεις του Ζέρβα, αλλά και από πιο πριν, δεν μιλάει κανείς. Μωρά παιδιά και αθώες γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά, ήταν συνεργάτες των Γερμανών και αυτοί;

    Σε κάθε περίπτωση, σαφώς η οποιαδήποτε άδικη πράξη, η οποιαδήποτε δολοφονία είτε Έλληνα από Αλβανό, είτε Αλβανού από Έλληνα, είναι καταδικαστέα χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν ήταν όμως πάντα τα πράγματα άσπρο-μαύρο. Για παράδειγμα ας θυμηθούμε τη συνεργασία του Κολοκοτρώνη με τους Τσάμηδες όταν αυτός κατέφυγε στην Κέρκυρα για να ζητήσει δυτική βοήθεια, ας θυμηθούμε ότι το 1831 ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Παραμυθιάς εναντίον των Σουλτανικών στρατευμάτων στη μάχη της Βελτίστας, δέχεται επίθεση του Εμίν Πασά των Ιωαννίνων και πολιορκείται για δυο μήνες το κάστρο της. Ακολουθεί μεγάλη καταστροφή των περιουσιών των Παραμυθιωτών και εξορίζονται οι αρχηγοί τους στην Σόφια.

    Οι δολοφονίες εναντίον των Τσάμηδων Αλβανών είχαν ξεκινήσει ήδη από το 1913 από ελληνικές συμμορίες που επιτίθονταν στην περιοχή – ενθαρρυμένες προφανώς και από τις τότε ελληνικές αρχές. Ο Μάρκος Δεληγιαννάκης (μετά την προσάρτηση της Παραμυθιάς και της υπόλοιπης Τσαμουριάς στην Ελλάδα το 23.02.1913) με τη συμμορία του συνέλλαβαν 72 πρόκριτους Τσάμηδες, τους μετέφεραν στην τοποθεσία «Λίβερη» κοντά στο Σελάνι και τους σκότωσαν. Το γεγονός – διανθισμένο φυσικά με μπόλικη ελληνική προπαγάνδα - ομολογεί ο Σταύρος Παπαμώκος στο βιβλίο του «Η Σέλλιανη χθες και σήμερα» (εκδόθηκε στην Αθήνα το 1997) στη σελίδα 160:

    «Ο οπλαρχηγός Μάρκος Δεληγιαννάκης επί κεφαλής ομάδας κρητικών μαχητών, αλλά και άλλων ενόπλων από τα γύρω χριστια-νικά χωριά, κατέβηκαν στα τουρκοχώρια της Τσιαμουριάς και συνέλαβαν 72 Τουρκαλβανούς, τους οποίους μετέφεραν δεμένους στο απόμερο και ολοσκότεινο ρέμα ‘Μπιντούρια και Κατσικιά’ της Σέλλιανης και τους εκτέλεσαν.».

    Προσέξτε πως αποκαλεί τα αλβανικά χωριά περιφρονητικά ως «τουρκοχώρια». Παρόλο που ο Παπαμώκος κατακρίνει στο βιβλίο του - για λόγους τακτικής - την πράξη του συμμορίτη Δεληγιαννάκη, ο στόχος του είναι προφανής. Εννοεί ότι ‘οι Τούρκοι ήταν κατακτητές των Ελλήνων και τους είχαν σκλάβους, ο Μάρκος Δεληγιαννάκης επιτέθηκε στα τουρκοχώρια κ.τλ.’. Δηλαδή με λίγα λόγια, αφήνει να εννοηθεί ότι ο Δεληγιαννάκης είχε το δίκαιο με το μέρος του, ότι επιτέθηκε στα χωριά των κατακτητών κ.α.

    Για την πράξη αυτή του Δεληγιαννάκη έχει βγει ακόμα και δημοτικό παραδοσιακό τραγούδι από τους Έλληνες, με το όνομα «Του Μάρκου Δεληγιαννάκη» όπου περιγράφεται αυτή η σφαγή στο Σελάνι (ελλ. ‘Σέλλιανη’):

    «Σαν τι κακό σας έκανα, κι μι κατηγουράτι;
    Ιγώ χουριά δεν έκαψα και σκλάβους δεν επήρα.
    Ιγώ τους πρώτους έμασα, εξήντα δυο νουμάτους
    Στη Σέλλιανη τους έσυρα, στο μνήμα του Μανώλη.
    Ξύπνα, Μανώλη ψυχογιέ, απού το μαύρου χώμα,
    να δεις αρνιά που σου ’φερα, κριάρια σουβλισμένα.».

    Οι Έλληνες πρόκριτοι της Παραμυθιάς που δολοφονήθηκαν από κάποιους Τσάμηδες ήταν λοιπόν αθώα θύματα αλλά οι 72 Αλβανοί που δολοφονήθηκαν από τη συμμορία του Δεληγιαννάκη ήταν κριάρια για σούβλισμα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Στις 12/1/1942, στο κέντρο της Παραμυθιάς, ο ανθυπασπιστής της Χωροφυλακής Ηλίας Νίκου, Διοικητής του τοπικού σταθμού, μαζί με τον Κώτσιο Νικόλα, μετέπειτα οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ και οι δύο, δολοφόνησαν δύο από τους πιο σημαντικούς παράγοντες των Τσάμηδων στην περιοχή, τον κτηματία Τεφήκ Κεμάλ και τον γιατρό Αχμέτ Κασήμ. Οι συγκρούσεις και οι διαμάχες μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων είχαν αυξηθεί, ειδικά μετά την δολοφονία από τους χριστιανούς ενός επιφανούς μουσουλμάνου, του Γιασίν Σαντίκ, τον Δεκέμβριο του 1942. Μαρτυρίες υπάρχουν ακόμα και από Έλληνες που είχαν δει τα γεγονότα αυτά και όχι μόνο από Αλβανούς:

    «Τα έκτροπα σε βάρος των μουσουλμάνων συνεχίστηκαν από δημόσιους λειτουργούς και χριστιανούς κατοίκους, μόλις έφυγαν οι άντρες για εξορία. Με το πρόσχημα της δήθεν ανάκρισης…καλούσαν στα γραφεία τους όμορφες χανούμισσες και τις βίαζαν...Οι λεηλασίες σπιτιών, οι αρπαγές ζώων φανερές. Οι βιασμοί κοριτσιών και γυναικών πολλοί και επώνυμοι. Η βίαιη υποχρέωση σε έκδοση μουσουλμανίδων σε ορισμένα χωριά μεγάλη…» λέει ο Γιάννης Σάρρας (Γιάννης Σάρρας, «Ιστορικά-Λαογραφικά περιοχής Ηγουμενίτσας», σελ.631). Γράφει επίσης για την εκτέλεση των 8 μουσουλμάνων κατοίκων στη θέση Βίγλιζα στα υψώματα Λαδοχωρίου, που την επιβεβαιώνει - ως αυτόπτης μάρτυρας - ο Χρίστος Λόης, οπλίτης τότε στο 39ο Σύνταγμα Ευζώνων, και την καταγράφει στο βιβλίο του «Από τις σελίδες της μνήμης. Περιστατικά Πολέμου, 1940-1941», εκδ. Παπαδήμα, σελ.17.

    Το θέμα της γενοκτονίας των Τσάμηδων συμπεριελήφθη στην ατζέντα της τέταρτης γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Μη Αναγνωρισμένων Εθνών και Λαών (UNPO) - που εδρεύει στη Χάγη - στις 20-26 Ιανουαρίου 1995. Ας δούμε μερικές μαρτυρίες των ανθρώπων που έζησαν εκείνη την εποχή τα γεγονότα από πρώτο χέρι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ο Εσαμπουντίν Καντίου λέει: «Μας συγκέντρωσαν όλους στο σπίτι ενός Αλβανού, του Σαλί Αβούζι. Εκεί υπήρχαν και άλλοι που είχαν έρθει στην πόλη μας από τα γύρω χωριά. Εκεί είχαν συγκεντρώσει γυναίκες και μικρά παιδιά, καθόλου άντρες. Μας είχαν εκεί για περίπου 5-6 μήνες. Σχεδόν κάθε μέρα έθαβαν και από ένα παιδί. Μας είχαν πιάσει αρρώστιες, ήμασταν σε άσχημη κατάσταση. Δεν είχαμε να φάμε. Με λίγα λόγια πέθαναν πολλά παιδιά και ηλικιωμένες γυναίκες. Υπήρχαν κάποιες γυναίκες άνω των 80 χρόνων.. οι Έλληνες τους έριχναν από τις σκάλες και πέθαιναν…»

    Η Καντριέ Οσμάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου, τον ξάδερφο μου, τους αδερφούς της μητέρας μου και την αδερφή της μητέρας μου που ήταν παράλυτη. Την έριξαν από τις σκάλες και μετά την πυροβόλησαν…»

    Η Καντριέ Αλίου λέει: «Μπήκαν το βράδυ οι Έλληνες στο σπίτι μας, πήραν τα 4 πρόβατα που είχαμε. Η μητέρα μου με το μωρό στην αγκαλιά της τους έλεγε: {Σας παρακαλώ, δεν έχω γάλα για τα παιδιά μου} και ένας στρατιώτης της είπε: {Έχω μόνο μία σφαίρα, δεν είμαι εδώ για να την σπαταλήσω, πήγαινε μέσα}. Άκουγα τις γειτόνισσες μου που φώναζαν και έκλαιγαν. Τις είχαν κόψει τα αυτιά, τους τραβούσαν τα σκουλαρίκια από τα αυτιά τους με τη μία και τους τα έκοβαν. Τις είχαν κόψει τα δάχτυλα για να τις πάρουν τα δαχτυλίδια.. απίστευτα πράγματα. Ξεκοίλιασαν έγκυες γυναίκες. Θυμάμαι ακόμα μία γυναίκα που είχε ένα μεγάλο τραύμα από λόγχη ανάμεσα στους ώμους της.»

    Ο Ραχμί Ουζέιρι λέει: «Σκότωναν γυναίκες και παιδιά. Είχαν ξεκοιλιάσει γυναίκες και τους έπαιρναν τα έμβρυα μέσα από τις κοιλιές τους. Τους είχαν κόψει τα δάχτυλα και τους έπαιρναν ό,τι κόσμημα φορούσαν..»

    Ο Φαΐκ Μπολλάτι λέει: «Το πρώτο που μας ζήτησαν ήταν για χρυσό. Ό,τι είχαμε, ό,τι είχαν η μητέρα μου και η θεία μου στον λαιμό τους και στα δάχτυλα τους τους τα άρπαξαν. Τότε είπαν στη μητέρα μου: {Θέλουμε τον γιο σου για ένα λεπτό. Θα τον πάρουμε και θα στον ξαναστείλουμε σε ένα λεπτό}. Δεν το είδα αλλά άκουσα τη μητέρα μου να κραυγάζει και να χοροπηδάει’ είχαν κόψει το κεφάλι του αδερφού μου. Ήταν μόνο 17 χρόνων…. Ένας γείτονας μας μας πήρε μετά στο σπίτι του. Το όνομα του ήταν Τσιλ Μπάρμπα. Του δώσαμε μερικά χρήματα και μας άφησε να μείνουμε στο σπίτι του. Αφού τη νύχτα μας πήρε χρυσαφικά και ό,τι μας είχε απομείνει, μας πήρε την άλλη μέρα σε μία εκκλησία. Στην εκκλησία θυμάμαι ότι τρεις φορές μας έβγαλαν έξω ώστε να μας σκοτώσουν αλλά παρενέβησαν κάποιοι Βρετανοί στρατιώτες και σωθήκαμε.. υπήρχε και μία γυναίκα. Τότε μας πήγαν για τέσσερις μήνες στην Ηγουμενίτσα, σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης και σε σπίτια κοντά στο λιμάνι, θυμάμαι ακόμα πως ανοιγόκλειναν τις μεγάλες σιδερένιες τους πόρτες. Άνοιγαν τις πόρτες, έπαιρναν νεαρά κορίτσια και τα βίαζαν. Κάποια επέστρεφαν πίσω, κάποια άλλα τα σκότωναν. Ακούγαμε τις κραυγές τους. Εκεί πέθανε μία από τις αδερφές μου από πείνα και έθαψαν ζωντανή μία θεία μου που τα παιδιά της ζούνε ακόμα.»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Η Ραμπιέ Σεριάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου. Σκότωσαν τον πεθερό της θείας μου. Τους έστειλαν στο τζαμί της Παραμυθιάς. Είπαν στη θεία μου και σε μερικές άλλες γυναίκες να καθαρίσουν το τζαμί. Όταν πήγαν στο τζαμί, ήταν γεμάτο με ακέφαλα πτώματα. Η θεία μου αναγνώρισε τον αδερφό της από τη μπλούζα που φορούσε. Ήταν ο μοναδικός της αδερφός ανάμεσα σε 5 αδερφές που είχε. Αναγνώρισε τον πεθερό της από ένα χαρακτηριστικό που είχε στις κάλτσες του… Τελικά δεν υπήρχε τίποτα να καθαρίσουν. Τις είχαν πάρει στο τζαμί μόνο για να δουν..»

    «Ήμουν ήδη παντρεμένη για δύο χρόνια όταν σκότωσαν τον εικοσι-πεντάχρονο αδερφό μου και τους δύο αδερφούς του άντρα μου’ τον Σουλεϊμάν, τον Χαμίτ και τον αδερφό μου τον Εκρέμ. Ο ένας ήταν 39 και ο άλλος ήταν 22 χρονών. Μας πήραν και τα 700 πρόβατα που είχαμε…» λέει μία άλλη ηλικιωμένη πλέον γυναίκα (δεν θυμάμαι το όνομα της).

    Η Σανιγιέ Μπολλάτι από την Παραμυθιά (Ajdonat) κάηκε ζωντανή ρίχνοντας της οινόπνευμα, αφού πρώτα της έκοψαν τους μαστούς και της έβγαλαν τα μάτια. Ο Ομέρ Μουράτι δολοφονήθηκε, έκοψαν το σώμα του σε κομμάτια και τα περιέφεραν στην Παραμυθιά. Στο σπίτι του Σούλο Τάρι είχαν συγκεντρωθεί περισσότερες από σαράντα γυναίκες. Ο Τσίλι Πόποβα απ’ το χωριό Πόποβο (Αγία Κυριακή) μαζί με μία ομάδα στρατιωτών, μπήκαν στο σπίτι και ξεκίνησαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε ένα από τα δωμάτια. Οι κραυγές των γυναικών ακούγονταν όλη τη νύχτα. Ο Σέρι Φέιζο, ο Φικρέτ Σούλο Τάρι και άλλοι, δολοφονήθηκαν. Ο Χιλμί Μπεκίρι από τους Φιλιάτες (Filat) χτυπήθηκε μπροστά στα μάτια της οικογένειας του και αφέθηκε στο έδαφος να σφαδάζει. Η οικογένεια του θέλοντας να τον προστατέψουν, τον μετέφεραν στο σπίτι του γιατρού Μαυρουδίου. Έμεινε εκεί για μερικές ώρες αλλά ύστερα ο γιατρός ζήτησε να τον πάρουν. Τον πήγαν στο σπίτι του Στάβρο Μουχατζίρι, και στη συνέχεια στο σπίτι του Σουάιμπ Μέτια, όπου είχαν συγκεντρωθεί και άλλες οικογένειες. Το πληροφορήθηκαν οι Έλληνες παρακρατικοί και πήγαν στο σπίτι και τον σκότωσαν, αφού πρώτα του έβγαλαν τα χρυσά του δόντια με πένσες.

    Ο Μάλο Μούχο, ένας ογδοντάχρονος που για τέσσερα χρόνια είχε μείνει παράλυτος, δολοφονήθηκε. Τον έσφαξαν με ένα μικρό σπαθί μπροστά στη σύζυγο του. Του άνοιξαν το κεφάλι και τα μυαλά του πετάχτηκαν πάνω στη σύζυγο του. Στη συνέχεια διέφυγαν ανενόχλητοι. Ο Αμπντούλ Νούρτσε απήχθη στο Τρικόρυφο (Spatar) και οδηγήθηκε στους Φιλιάτες με τα πόδια και χωρίς παπούτσια, όπου τον έσειραν στους δρόμους της πόλης, και τελικά τον σκότωσαν μπροστά στο σπίτι του Νιδ Ταφότσι. 16 μέλη της οικογένειας του Λίλε Ρουστέμι από τον Άγιο Βλάσιο/Σούβλιασι (Sullashi), κυρίως παιδιά, κατακρεουργήθηκαν χωρίς να επιζήσει κανένας. Ο Τζελάλ Μινίτι από την Παραμυθιά αποκεφαλίστηκε πάνω στο πτώμα του μουφτή Χασάν Αμπντουλλάχου. Ο Σαλί Μουχεντίνι, ο Αμπεντίν Μπάκο, ο Μουχάμμεντ Πρόνια και ο Μάλο Σεϊντίου βασανίστηκαν, τους έκοψαν τα δάχτυλα, τη μύτη, τη γλώσσα και τα δάχτυλα των ποδιών, και ενόσο αυτοί σφάδαζαν από τους πόνους, οι αντάρτες του Ζέρβα χόρευαν και εξυμνούσαν τον αρχηγό τους. Στο τέλος τους σκότωσαν χτυπόντας τους με μαχαίρια και κοφτερά αντικείμενα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Ακολουθεί η περιγραφή του Εσρέφ Χιλμί, κατοίκου της Παραμυθιάς, ο οποίος περιέγραψε τη σφαγή που έγινε στην περιοχή:

    «Την Τρίτη, 27 Ιουνίου 1944, στις 7 το πρωί, οι Έλληνες αντάρτες (του Ζέρβα), υπό τον συνταγματάρχη Κρανιά, τους Χρήστο Σταυρόπουλο, Λευτέρη Στρουγκάρη, και Νικόλαο Τσένο, μπήκαν στην πόλη και η διαταγή δόθηκε: κανένας δεν έπρεπε να ζήσει… Το ίδιο απόγευμα, συνέλλαβαν τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά, λες και ήταν κλέφτες. Το επόμενο πρωί όλοι οι άντρες δολοφονήθηκαν. Αφού με κράτησαν φυλακισμένο για τέσσερις ημέρες, με άφησαν να φύγω για να πάω να θάψω τους νεκρούς. Στην περιοχή ‘η εκκλησία του Άη Γιώργη’, αναγνώρισα 5 πτώματα. Οι υπόλοιποι ήταν αδύνατον να αναγνωριστούν, εξαιτίας των βασανιστηρίων που είχαν υποστεί. Τα 5 θύματα που αναγνώρισα ήταν: ο Μετ Τσέρε, ο Σαμί Ασίμι, ο Μαχμούτ Κούπι, ο Άντεμ Μπεκίρι και ο Χακί Μίλε. Δύο ημέρες αργότερα, με έστειλαν στα Βώλια, κοντά στο σπίτι του Δημήτρη Νικολάου, όπου είχαν σκοτώσει 8 ανθρώπους. Δεν μπόρεσα να τους αναγνωρίσω επειδή τους είχαν κόψει κομματάκια. Παντού τριγύρω υπήρχαν πτώματα.

    Μία γυναίκα με το ονοματεπόνυμο Σανιγιέ Μπολλάτι υπέσθη φοβερά βασανιστήρια και την έκαψαν ζωντανή με οινόπνευμα. Αυτή η τραγωδία έγινε την Τετάρτη, ενώ την Παρασκευή το πρωί μεταφέρθηκε από τη μητέρα της και δύο συγχωριανούς κατά διαταγή των παρακρατικών και αφού την κάλυψαν με μία κουβέρτα, την έκρυψαν σε μία αποθήκη ώστε να μην τη δει κανείς. Η καημένη γυναίκα πέθανε 5 ημέρες αργότερα. Το πτώμα της είχε γεμίσει σκουλήκια. Όλα αυτά που αναφέρω εδώ, τα έχω δει με τα μάτια μου.

    Στην αρχή, κρύφτηκα για 5 μέρες σε μία σοφίτα, αλλά με έπιασαν οι μοναρχο-φασίστες και με οδήγησαν μπροστά στον Κρανιά ο οποίος αφού με ρώτησε διάφορα, διέταξε να με φυλακίσουν. Στη φυλακή βρήκα άλλα 380 άτομα, ανάμεσα τους γυναίκες και παιδιά. 120 από αυτούς πέθαναν από την πείνα. Τέσσερα άτομα μαζί με ‘μένα ήμασταν στη φυλακή για 15 ημέρες, μετά απ’ τις οποίες μας μετέφεραν στην Πρέβεζα (Prevezë) και από εκεί στα Γιάννενα (Janinë), όπου μείναμε για 40 ημέρες. Εκεί μας υπέβαλαν απερίγραπτα βασανιστήρια. Απελευθερωθήκαμε ύστερα από την άφιξη στην πόλη των δυνάμεων του ΕΑΜ.»

    Ο Ντερβίς Σούλο από το χωριό Τρικόρυφο (Spatar) στην περιοχή των Φιλιατών (Filati), περιγράφει τη σφαγή στο Τρικόρυφο ως εξής:

    «Το πρωί του Σαββάτου τον Σεπτέμβριο του 1944, συγκέντρωσαν τους κατοίκους μπροστά από το τζαμί του χωριού. Οι στρατιώτες άρχισαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια, ακόμα και μεγάλες γυναίκες. Η Πέτσε Τσουλάνι, 50 χρόνων, βιάστηκε, της έκοψαν τα μαλλιά και τα αυτιά της, και στο τέλος τη σκότωσαν στο περιβόλι της, στην περιοχή Μούτσο. Είχαν φέρει στο σπίτι μας την οικογένεια του Σάκο Μπανούσι από την Σκορπιόνα (Skropjona), που αριθμούσαν 8 γυναίκες, άντρες και παιδιά. Αφού βίασαν τις γυναίκες και τις έκοψαν τους μαστούς με μαχαίρια, τους σκότωσαν όλους….

    Στο σπίτι του Νταμίν Μουχαμέτι, δολοφονήθηκαν 5 γυναίκες και 3 παιδιά… Στο σπίτι του Φετίν Μουχαμέτι, βίασαν και βασάνισαν τη Χάνε Ισούφι και μία άλλη γυναίκα… Στο σπίτι του Ντούλε Σερίφι, έκοψαν τα κεφάλια του ογδοντάχρονου Σουλεϊμάν Διμίτσα και της συζύγου του. Στο σπίτι του Μέτο Μπράχο, 20 άτομα, άντρες, γυναίκες και παιδιά, κάηκαν ζωντανοί… Η Κίγιε Νούρτσια, 70 ετών, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου… Στο αμπέλι του Ζούλε και στον κήπο του Αμπντούλ Νούρτσε, είδα 20 σφαγμένους ανθρώπους. Στο σπίτι του Χατζή Λατίφι, βίασαν την κόρη του Χατζή Γκουλάνι, ενώ στο σπίτι του Μέιντι Μέτο βίασαν την Χάβα Αΐσια και την Νάνο Αράπι την οποία στη συνέχεια σκότωσαν.»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ο Σαλί Μπολλάτι απ’ την Παραμυθιά λέει τα εξής:

    «Ήμουν 7 ετών στις 27 Ιουνίου του 1944, αλλά δεν θα μπορέσω ποτέ να ξεχάσω τι συνέβη εκείνες τις μέρες στην οικογένεια μου και στις άλλες αλβανικές οικογένειες της πόλης μας, της Παραμυθιάς. Ήταν νωρίς το πρωί όταν η μητέρα μου μας ξύπνησε. Εκείνη τη μέρα η γλυκιά φωνή της ήταν διαφορετική, μία βραχνή φωνή: {Ντυθείτε γρήγορα, πρέπει να φύγουμε}, είπε βιαστικά. Έντυσε τη μικρή μας αδερφή, τη Μακμπούλε, και πήρε μερικά ρουχαλάκια γι’ αυτήν. Χωρίς να φάμε τίποτα, φύγαμε γρήγορα από το σπίτι μας, που βρισκόταν στην κορυφή του λόφου της πόλης, που είναι κοντά στον πύργο των Μπολλάτι, 400 χρόνων παλιός. Περπατώντας στον δρόμο, ακούγαμε πυροβολισμούς. Βιαστικά φτάσαμε στο σπίτι του θείου μας, του Μουχάμμεντ Μπάκο, κοντά στον πύργο του ρολογιού, στο κέντρο της Παραμυθιάς.

    Η θεία Νασίμπε μας άνοιξε, παρόλο που φοβήθηκε μήπως είχαν έρθει ληστές, και μας δέχτηκε με πολύ αγάπη. Ξέροντας ότι ήμασταν πεινασμένοι, μας ετοίμασε φαγητό. Ενώ τρώγαμε, ο θείος Κιαζήμ, πρώτος ξάδερφος της μητέρας μου, μπήκε μέσα κοιτάζοντας τον πατέρα μου απορημένος: {Μπράχο, οι στρατιώτες του Ζέρβα σκοτώνουν, ντύσου και πάμε να φύγουμε.} Αλλά ο πατέρας μου του είπε ότι ήταν αδύνατον να αφήσει όλη την οικογένεια πίσω: {Άλλωστε εμείς δεν έχουμε κάνει κακό στους Έλληνες, το αντίθετο πάντα τους βοηθούσαμε.} Μετά από αυτό, ο θείος Κιαζήμ μας άφησε και έφυγε, διέφυγε και πέθανε στα Τίρανα το 1983.

    Δεν είχε περάσει ούτε μισή ώρα και ακούσαμε να χτυπάνε την πόρτα. Ο πατέρας μου άνοιξε αλλά ένας οπλισμένος άντρας τον άρπαξε έτσι όπως ήταν, ξυπόλυτο. Αρχίσαμε να τσιρίζουμε και να κλαίμε, φοβούμενοι ότι δεν θα ξαναδούμε τον πατέρα μας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη φοβερή σκηνή, αλλά και τις συμβουλές που μου έδινε με τρυφερότητα ως παιδί. Αργότερα ανακαλύψαμε ότι τον σκότωσαν στην αυλή του σχολείου, και τον έθαψαν μαζί με άλλους σε έναν μαζικό τάφο. Προσπαθήσαμε με τη μητέρα μου να γυρίσουμε στο σπίτι μας. Καθώς περπατούσαμε, ο μεγαλύτερος αδερφός μου, ο Φερχάτ, που τότε ήταν 13 χρονών, πήγε για να συναντήσει τον ξάδερφο μας τον Αβνί, στην ίδια ηλικία, τον οποίο οι συμμορίτες του Ζέρβα τον έπιασαν και τον σκότωσαν, ενώ είχε κρυφτεί μέσα σε ένα χωράφι με βατομουριές. Μερικές μέρες αργότερα, μας είπαν ότι ο αδερφός μου ο Φερχάτ, ο καλύτερος μαθητής του τοπικού αλβανικού σχολείου που είχε ανοίξει λίγο πριν το 1944, βρέθηκε επίσης σκοτωμένος. Μπαίνοντας φοβισμένοι στην αυλή μας, είδα το σώμα του παππού μου να βρίσκεται κάτω, γεμάτο αίματα, πεθαμένος. Τον είχαν σύρει κατρακυλώντας πάνω στα πέτρινα σκαλοπάτια, και τον σκότωσαν. Ήταν 82 ετών, συνταξιούχος ιμάμης.

    Ο Έλληνας συγγραφέας Γιάννης Σάρρας, γράφει στο βιβλίο του “Ιστορία της Περιοχής της Ηγουμενίτσας” που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1985, επιβεβαιώνει τα εγκλήματα λέγοντας: {Η οικογένεια του Μουχαρρέμ Μπολλάτι που σφαγιάστηκε με άγριο τρόπο, ήταν τελείως αθώοι.} Ύστερα από το απαίσιο αυτό θέαμα, η μανούλα μου μας πήγε σε ένα θρησκευτικό κτήριο στη γειτονιά μας. Εκεί υπήρχαν και άλλες φοβισμένες οικογένειες. Πέρασε λιγότερο από μία ώρα και ένας οπλισμένος άντρας ήρθε και μας διέταξε να εγκαταλείψουμε τον χώρο. Δίπλα στην πύλη του κτηρίου περίμενε ένας άντρας που κρατούσε ένα οπλοπολυβόλο, έτοιμος να μας σκοτώσει. Η μητέρα μου τότε άρχισε να παρακαλάει τον Θεό. Λίγο αργότερα ένας άλλος από τους συμμορίτες του Ζέρβα ήρθε και διέταξε να πάρουν το οπλοπολυβόλο και να μετακινηθούμε σε άλλο μέρος. Νομίζαμε ότι είχαμε σωθεί και ευχαριστούσαμε τον Θεό γι’ αυτό, όταν ξαφνικά ένας άντρας άρπαξε τη μητέρα μου…Λιγότερο από μία ώρα μετά, κλαίγαμε καθώς μάθαμε τα φοβερά νέα ότι η μητέρα μας, η Μπετούλα, 36 τότε ετών, βρέθηκε νεκρή μέσα στο τζαμί μας

    ....ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. ....ΣΥΝΕΧΕΙΑ....

    Μείναμε έτσι 4 ορφανά, η Κερίμε 10 ετών, εγώ 7, ο Φαρούκ 5 και η Μακμπούλε 2. Μαζί με άλλα 200 άτομα, μας οδήγησαν στο μεγάλο σπίτι των Μουχεντίνι, που είχε μετατραπεί σας χώρος συγκέντρωσης, όπου 10-15 άτομα κοιμόντουσαν μαζί στο πάτωμα. Ήμασταν με τη θεία μας, τη Ζουμπέιντε. Ο σύζυγος της, ο Νέλο 27 ετών, είχε δολοφονηθεί, αφήνοντας την μόνη με ένα μωρό - τον Ταχσίν που ήταν τριών μηνών. Οφείλω εδώ να πω ότι κάποιες (χριστιανές) γειτόνισσες, ήρθαν και μας έφεραν μία μικρή κούνια και ρουχαλάκια για τον Ταχσίν και διάφορα αντικείμενα απ’ τα σπίτια μας. Αυτό ήταν σημαντικό για μας, επειδή αν και οι γείτονες μας ήξεραν ό,τι δεν είχαμε κάνει τίποτα κακό, εντούτοις δεν μπορούσαν να μας ελευθερώσουν. Η έλειψη φαγητού και κανονικών συνθηκών ζωής, ήταν και η αιτία των ασθενειών και των ξαφνικών θανάτων. Κάθε μέρα πέθαιναν τουλάχιστον 2-3 άτομα. Η γιαγιά μου η Ρουκίε, 72 ετών και η δίχρονη αδερφή μου, η Μακμπούλε, πέθαναν μαζί την ίδια μέρα.

    Μήνες αργότερα, Βρετανοί στρατιώτες έφτασαν στην περιοχή και μας έφεραν τρόφιμα και φάρμακα και έτσι η ζωή μας άρχισε να γίνεται λίγο καλύτερη. Στα τέλη Νοεμβρίου μας ρώτησαν αν θα θέλαμε να πάμε στην Τουρκία, την Αλβανία ή την Αίγυπτο, αλλά όλοι τους είπαμε ότι σαν Αλβανοί, θα θέλαμε να πάμε στην μητέρα πατρίδα μας, όχι σε άλλη χώρα. Μας έφεραν μεγάλα ανοιχτά φορτηγά και μας έβαλαν πάνω σ’ αυτά. Οι χριστιανές γειτόνισσες που μας είχαν βοηθήσει, εμφανίστηκαν ξανά και μας έδωσαν χειμωνιάτικα ρούχα αυτή τη φορά…Τα φορτηγά έφτασαν στην Ηγουμενίτσα και μας αποβίβασαν και μας οδήγησαν σε μία παραθαλάσσια αποθήκη. Κατά τη διάρκεια της νύχτας προσπάθησαν να αρπάξουν τα κορίτσια αλλά αρχίσαμε να κλαίμε και να τσιρίζουμε δυνατά, και έτσι Βρετανοί στρατιώτες μας έσωσαν ξανά. Ήταν η τελευταία μας απαίσια νύχτα με τους Ζερβικούς. Την επόμενη ημέρα μας έβαλαν σε μικρές βάρκες και το απόγευμα φτάσαμε στο λιμάνι των Αγίων Σαράντα (στην Αλβανία). Εκεί μας περίμενε ο θείος μας, ο Μουχάμμεντ, που τον Ιούνιο είχε κρυφτεί στο σπίτι της αδερφής του στην Πάργα. Μετά από μία νύχτα που περάσαμε στο τζαμί των Σαράντα, μεταφερθήκαμε στην Χιμάρα, όπου μείναμε σε δύο μικρά δωμάτια.

    Περπατούσαμε όλη τη μέρα και τη νύχτα σταματήσαμε κάτω από μια γέφυρα. Αφού μαζέψαμε μερικά ξυλαράκια, ανάψαμε φωτιά και καταφέραμε να βγάλουμε τη νύχτα. Ήταν Δεκέμβριος και έκανε πολύ κρύο. Ειδικά ο μικρός μου αδερφός πεινούσε και κρύωνε πολύ. Ήταν αδυνατισμένος και έκαιγε απ’ τον πυρετό. Ακόμα και τώρα θυμάμαι πως ζητούσε από τη θεία μας λίγο ψωμί, κλαίγοντας: {Σε παρακαλώ, σε παρακαλώ καλή μου θεία, πεινάω, δώσε μου λίγο ψωμί, σ’ αγαπώ πολύ, σε παρακαλώ θεία!} αλλά ακόμα και ένα ψίχουλο τότε ήταν δύσκολο να βρεθεί. Ξεκινήσαμε να περπατάμε πλέον όταν έφεξε. Μετά από τρεις ώρες φτάσαμε στο Ντουκάτ. Εκεί μείναμε έκπληκτοι για τη ζεστή αγκαλιά και την αποδοχή των κατοίκων που βρήκαμε. Από εκεί κάποιοι παρτιζάνοι μας μετέφεραν με ένα φορτηγό στην Αυλώνα. Μόλις φτάσαμε, η θεία μου πήρε τον μικρό αδερφό μου στο νοσοκομείο. Την άλλη μέρα (ο μικρός) πέθανε!

    Έτσι από τα εννιά μέλη της οικογένειας μου, παραμείναμε μόνο δύο, η δεκάχρονη αδερφή μου και εγώ. Μεγάλωσε στο σπίτι του θείου μας, ενώ εγώ μεγάλωσα σε ορφανοτροφείο στα Τίρανα και σε εσωτερικό σχολείο στη Σκόδρα. Αυτό ήταν μόνο ένα μικρό δείγμα από τη γενοκτονία που διέπραξαν εναντίον μας οι Έλληνες σωβινιστές, στην Παραμυθία, στους Φιλιάτες και αλλού, μέχρι τον Μάρτιο του 1945. Περισσότεροι από 2900 Αλβανοί δολοφονήθηκαν και περισσότεροι από 2000 πέθαναν στην πορεία τους προς την Αλβανία. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν παιδιά και ηλικιωμένοι…»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Η Νουρίσα Πρόνιο, κόρη του Χουσέν Ντέμι και της Φεριντέ, 30 τότε ετών και σύζυγος του Μουχαρρέμ Πρόνιο, είπε από το Μπεράτ όπου βρέθηκε με την οικογένεια της:

    «Στις 27 Ιουνίου 1944 ήρθε ο Ζερβικός Λευτέρης Στρουγκάρης, μαζί με 20 στρατιώτες και έψαξαν και έκλεψαν το σπίτι, απειλώντας με με ένα μαχαίρι. Το σούρουπο εγκατέλειψα το σπίτι μου και κατέφυγα στους γείτονες μου. Την επόμενη μέρα όμως ο γείτονας μου με αποκάλειψε και αναγκάστηκα να φύγω τρέμοντας από τον φόβο μου, και κατέφυγα με τα τρία παιδιά μου - ένα τετράχρονο αγόρι και δύο κόρες, έξι και δύο ετών - ανάμεσα στα δεντρα του κήπου μου. Τότε, ο γιος του Βαγγέλη Δράκα, μαζί με τρεις οπλισμένους, μπήκαν στο σπίτι και όταν είδαν που είμαι, ήρθαν σαν τα θηρία και μου άρπαξαν το τετράχρονο παιδάκι μου και το πήραν στα ξύλα για να το σφάξουν. Εγώ τρομαγμένη, άρχισα να κλαίω και να ξεφνίζω και αυτοί τότε, είπαν σαρκαστικά στο μωρό: {Είσαι τόσο τρυφερό, θα σε ψήσουμε και θα σε φάμε…} Ακούγοντας τις φωνές μου ο Σωτήρης Νικόλας, ο γείτονας μας, ήρθε προς το μέρος μας και αφού καβγάδισε μαζί τους, ήρθε σε ‘μένα και μου είπε ότι ήθελαν τέσσερις βρετανικές λίρες για να μου δώσουν το μωρό και να φύγουν. Τους έδωσα τα χρήματα που ήθελαν και μου έδωσαν πίσω τον γιο μου, χλωμό. Φαινόταν σαν πεθαμένος και ο λαιμός του ήταν γεμάτος αίματα. Όταν ο Σωτήρης Νικόλας ήρθε εκεί, αυτοί οι βάρβαροι ήδη τον έκοβαν. Ακόμα και σήμερα, έχει τα ήχνη του κοψίματος από το μαχαίρι στον λαιμό του. Αφού τελείωσε όλο αυτό, κατέφυγα στο σπίτι του Σαμπάν Κούρα, αλλά στον δρόμο ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με στρατιώτες του Ζέρβα. Μαζί τους ήταν ο Δημήτρης Πάσκος, που αυτές τις μέρες είχε σκοτώσει την Μπετούλα, τη γυναίκα του Ιμπραήμ Μπολλάτι και είχε αγριοδώς κάψει τη Σανίγιε Μπολλάτι με βενζίνη.

    Με την υποχώρηση των Γερμανών, ο Σαπέρας, αρχηγός της τοπικής φρουράς, μαζί με τον δεσπότη, έβγαλαν μία διαταγή ότι θα έπρεπε οι άνθρωποι της περιοχής να παραδώσουν τα όπλα τους και ότι θα μπορούσαν πλέον να μετακινούνται ελεύθερα, χωρίς να φοβηθούν τίποτα. Έκαναν μία γραπτή συμφωνία γι’ αυτό, μπροστά στον μουφτή της περιοχής. Ο κόσμος τους πίστεψε και αφού παρέδωσαν τα όπλα τους, άρχισαν πλέον να κυκλοφορούν ελεύθερα. Αλλά οι στρατιώτες του Ζέρβα, άρχισαν να συλλαμβάνουν τους άντρες και να τους φυλακίζουν, και έτρεχαν στα σπίτια μας για να τα κλέψουν και βίαζαν τα νεαρά κορίτσια. Τότε άρχισαν να σκοτώνουν τους άντες που προηγουμένως είχαν συλλάβει. Είδα με τα ίδια μου τα μάτια το σώμα του ενενηντα-πεντάχρονου Τζελάλ Μπολλάτι που του είχαν κόψει το κεφάλι, και είχαν πετάξει το κεφάλι του σε έναν κήπο πιο πέρα, ενώ είχαν αφήσει το σώμα του δίπλα σε έναν μαντρότοιχο. Είδα τον Τεφίκ Αμπάζι που του είχαν κόψει τα πόδια και του τα έδεσαν πίσω στην πλάτη.

    Έπιασαν μετά όλες τις γυναίκες και τα παιδιά μας, και μας φυλάκισαν. Μας έδιναν κακομαγειρεμένο φαγητό σε βρώμικα χάλκινα καζάνια. Ύστερα ήρθαν τρία άτομα από μία Βρετανική Αποστολή που έλεγξαν την κατάσταση, και σταμάτησαν τη χρήση των χάλκινων σκευών…»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Η Ελευθερία Μαντά σημειώνει: «Ο αλβανικός πληθυσμός …που δεν είχε περάσει τα σύνορα καταδιώχθηκε απηνώς, τα θύματα υπήρξαν δεκάδες, τα αλβανικά σπίτια λεηκατήθηκαν και παραδόθηκαν στις φλογες και τζαμιά καταστράφηκαν. Για πέντε περίπου ημέρες επικράτησε το χάος και η καταστροφή. Δεκάδες γυναίκες και παιδιά κλείστηκαν στο σχολείο και μόνο χάρη στην παρέμβαση των αξιωματικών της Συμμαχικής Αποστολής και των Ελλήνων κατοίκων που δεν συμφωνούσαν με την τακτική των μονάδων του ΕΔΕΣ διασώθηκαν…» («Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923-2000)», εκδ. ‘Ίδρ.Μελ. Χερσονήσου του Αίμου’ - 2004)

    «Μοναδική θα μείνει, ωστόσο, η αναφορά του βρετανού ταγματάρχη Ουάλας (15.8.1944) για όσα ακολούθησαν την είσοδο του ΕΔΕΣ στα χωριά των Τσάμηδων, το Σεπτέμβριο του 1944. Αν μη τι άλλο, στο πλιάτσικο φέρεται να πρωταγωνιστεί, αν και με αμφιλεγόμενες επιδόσεις, ο ίδιος ο τοπικός εκπρόσωπος του Υψίστου: «Οι αντάρτες επιδόθηκαν σ’ ένα όργιο αντεκδικήσεων, λεηλασιών κι εσκεμμένης καταστροφής των πάντων. Η όμορφη κωμόπολη Μαργαρίτι κάηκε ολοκληρωτικά. Ο μητροπολίτης Παραμυθιάς συμμετείχε στο ψάξιμο των σπιτιών για λάφυρα, βγαίνοντας από ένα σπίτι, ωστόσο, ανακάλυψε ότι το ήδη βαρυφορτωμένο μουλάρι του το είχαν ξαλαφρώσει κάτι αντάρτες«…»», (‘Ιός’-‘Ελευθεροτυπία’, 27/4/2003)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Για την αντιμετώπιση των Τσάμηδων από τις ελληνικές αρχές, αποκαλυπτική είναι μια πολυσέλιδη έκθεση (15/10/1930) του γενικού επιθεωρητή μειονοτήτων Κωνσταντίνου Στυλιανόπουλου, στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού Βενιζέλου, που εντοπίσαμε στο αρχείο του τελευταίου (φ.58).

    Ανώτατος κρατικός λειτουργός επιφορτισμένος με τη διαχείριση κάθε λογής μειονοτικών τριβών, προκειμένου ν’ αποφεύγονται διεθνείς επιπλοκές, ο Στυλιανόπουλος καταγράφει, έπειτα από επιτόπια έρευνα, ένα καθεστώς ασφυκτικής καταπίεσης:

    «Η απελευθέρωσις της Ηπείρου υπό της Ελλάδος επέφερε τελείαν ανατροπήν της καταστάσεως. Από κυρίαρχοι και σατραπίσκοι, [οι Τσάμηδες] εγένοντο αποτόμως ακτήμονες, άστεγοι και πένητες. Η περιουσία των περιήλθεν εις τους καλλιεργητάς εκ διαρπαγής και απαλλοτριώσεως. Εννοείται ότι η απότομος αύτη μεταβολή τούς έφερε εις δεινήν παραζάλην και τους περιήγαγε εις αθλιότητα και οικτράν δυστυχίαν, ώστε πολλοί εξ αυτών να στερούνται και αυτό το ψωμί. Τα πράγματα επιδείνωσεν έτι περισσότερον η άνευ προηγουμένης ερεύνης κατάληψις κτημάτων υπό της Εθνικής Τραπέζης και αι επιτάξεις διά προσφυγικάς ανάγκας. Εάν δε λάβωμεν υπ’ όψιν και την μεροληπτικήν και απάνθρωπον στάσιν των αρχών, συμπληρούμεν την εικόναν της απελπισίας εις ην ευρέθησαν οι Μουσουλμάνοι, αρκετοί των οποίων, κατόπιν ενεργειών μας, εζήτησαν να μεταβούν εις την Τουρκίαν.» (σ.2)

    Η κατάσταση δεν άλλαξε μετά την οριστική εξαίρεση της μειονότητας από την υποχρεωτική ανταλλαγή:

    «Εις απάντησιν εις τας επανειλημμένας αιτήσεις και παρακλήσεις των ενεφανίζοντο διωγμοί και χειρότεραι δημεύσεις, μέχρι του σημείου να κηρυχθή [απαλλοτριωτέο] τσιφλίκιον η Παραμυθιά, έδρα Επάρχου και επί Τουρκοκρατίας υποδιοικητού, να απαλλοτριωθούν μικροϊδιοκτησίαι και αυλόκηποι και να μη αφεθή εις πολλούς ουδέ εν στρέμμα διά να καλλιεργήσουν και ζήσουν την οικογένειάν των, να μη πληρώνωνται εις αυτούς τακτικώς τα ορισθέντα μισθώματα, τινά των οποίων είναι κατώτερα και αυτών των απαιτουμένων διά την είσπραξίν των χαρτοσήμων, να εμποδισθούν κατ’ αρχάς και είτα να καταστούν λίαν δυσχερείς αι αγοραπωλησίαι, να εκτιμηθούν τα αγροκτήματα αυτών εις ευτελεστάτας τιμάς μέχρι και 3 δρχμ. το στρέμμα, να γίνωνται θύματα εκμεταλλευτών δικολάβων και τοκογλύφων και να φυλακίζωνται διά την πληρωμήν φόρων ενίοτε και αυτών των απαλλοτριωθέντων ή επιταχθέντων υφ’ ημών κτημάτων.» (σ.2-3)

    Οσον αφορά τη Χωροφυλακή, διαβάζουμε, «δυστυχώς δεν είναι σπάνια τα επεισόδια δαρμού και αυθαιρεσιών» (σ.8), ενώ αποκαλυπτική για τον σεβασμό της θρησκευτικής ταυτότητας των Τσάμηδων υπήρξε η μετατροπή του μοναδικού Ιεροσπουδαστηρίου της περιοχής (στο Φιλάτι) σε... στάβλο του ελληνικού στρατού –«όστις μάλιστα, ηπείλησε και την δημοσίαν υγείαν, διότι πολύ πλησίον του ευρίσκονται τα μοναδικά πηγάδια από τα οποία υδρεύεται η πόλις.» (σ.11)

    Οι μουσουλμάνοι αγρότες πιέζονταν, τέλος, ν’ αποπληρώσουν τους φόρους τους μέσα στον Ιούλιο, προτού πουλήσουν τη σοδειά τους, με αποτέλεσμα να «γίνονται έρμαια τοκογλύφων και εκμεταλλευτών ή [να] φυλακίζονται.» (σ.10)

    Παρόμοια εικόνα σκιαγραφείται και σε εμπιστευτική έκθεση του Γενικού Διοικητή Ηπείρου (19/1/1929) που περιλαμβάνεται στο ίδιο αρχείο (φ.108): «μονόπλευρος», «τραχεία και άνευ ελέους» εφαρμογή του αγροτικού νόμου σε βάρος της μειονότητας, «σιωπηρή» απαγόρευση ακόμη και «της διδασκαλίας του Κορανίου παρά των χοτζάδων εις πλείστα χωρία», άρνηση της διοίκησης να επιτρέψει την εκλογή κοινοτικών αρχόντων από τους μουσουλμάνους και διορισμός χριστιανών στη θέση τους, εκπαιδευτικός αποκλεισμός με το σκεπτικό «ότι δέον ο μουσουλμανικός πληθυσμός να παραμείνη εις το σκότος και την αμάθειαν»· πεποίθηση, τέλος, των αρχών πως «η καλλιτέρα λύσις του ζητήματος της Τσαμουριάς θα ήτο η αναχώρησις του Μουσουλμανικού πληθυσμού».

    «Εννοείται, ότι υπό τοιαύτας απανθρώπους συνθήκας», διαπιστώνει έτσι ο Στυλιανόπουλος, «ουδέ λόγος δύναται να γίνη περί Μουσουλμάνων προσκειμένων προς την Ελλάδα ή επιθυμούντων το καλόν της, αλλά τουναντίον περί εδάφους γονίμου εις πάσαν ξενικήν προπαγάνδαν.» (σ.3)

    κ.α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Η ιταλική κατάκτηση της Αλβανίας είχε ξεκινήσει πολύ πριν από τις 7 Απριλίου 1939, όταν έπειτα από βομβαρδισμό, 40.000 Ιταλοί στρατιώτες αποβιβάστηκαν στον Αυλώνα και σχεδόν περπατώντας κατέλαβαν το μικρό βασίλειο. Ήδη από το 1926 η Ιταλία προέβαλλε ως περίπου επικυρίαρχος της Αλβανίας. Μέχρι την εισβολή του ’39 το 92,1% των αλβανικών εξαγωγών και το 82,5% των εισαγωγών διεξαγόταν με την Ιταλία.

    Η επίλεκτη αλβανική προεδρική φρουρά, που εξοπλίστηκε και οργανώθηκε από Ιταλούς αξιωματικούς, παρέλασε με τις φουστανέλες της στο Κολοσσαίο υπό τις ιαχές του πλήθους. Οι Ιταλοί οργάνωσαν και ενέταξαν στις μεραρχίες τους δέκα αλβανικά τάγματα, μια «πλωτή» ταξιαρχία και άγνωστο αριθμό χωροφυλάκων. Πολλοί Τσάμηδες πέρασαν λαθραία τα σύνορα, ώστε να συμμετέχουν σε ένοπλα στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα πολεμούσαν στο πλευρό των Ιταλών. Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε περίπου 2-3.000. Μαζί με αυτούς, τους επόμενους μήνες οι Ιταλοί άρχισαν να οργανώνουν πολλούς εθελοντές, ώστε να συμμετέχουν στην “απελευθέρωση της Τσαμουριάς” - όπως έλεγαν - δημιουργώντας έναν στρατό ισοδύναμο με μία ολόκληρη μονάδα 10 ταγμάτων: 4 παραστρατιωτικά βοηθητικά τάγματα (τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër), 2 τάγματα πεζικού (τα Gramos and Dajti), 2 τάγματα εθελοντών (τα Tomori και Barabosi), μία πυροβολαρχία (την Drin) κ.α. Συνολικά 338 Αλβανοί αξιωματικοί και 4.220 υπαξιωματικοί και οπλίτες προετοιμάστηκαν για να βρεθούν απέναντι στον ελληνικό στρατό.

    Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Στην Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος, δύο αλβανικά τάγματα - τα Tomori και Barabosi - που σχεδόν με τη βία εστάλησαν στα σύνορα, αρνήθηκαν να πολεμήσουν. Σύμφωνα με την αλβανική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν από τους Ιταλούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Αλβανία (ενώ σύμφωνα με την ελληνική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν στην περιοχή της Κορυτσάς). Ο αρχηγός αυτών των δύο ταγμάτων, ο Spiro Moisiu (Σπίρο Μοϊσίου), επρόκειτο να γίνει ο στρατηγός του Αλβανικού Αντιφασιστικού Στρατού, και τελικά επικεφαλής του αλβανικού στρατού μετά τον πόλεμο.

    Ο Alfred Moisiu (Άλφρεντ Μοϊσίου) λοιπόν, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη χώρα των Αετών (Αλβανία), είναι γιος ενός ήρωα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, ο Σπίρο Μοϊσίου, στρατιωτικός του βασιλιά Ζόγου αρνήθηκε το 1940 να υπακούσει τους Ιταλούς και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. «Δεν έχω τίποτα εναντίον της Ελλάδας», δήλωσε. Με τους (Αλβανούς) στρατιώτες του - κατ’ άλλους μία διμοιρία, κατ’ άλλους ένα τάγμα - 'λιποτάκτησε' και βρήκε καταφύγιο στα βουνά. Ήταν η αρχή του (πιθανότατα) πρώτου αντιφασιστικού αντάρτικου του B’ Παγκοσμίου Πολέμου.

    Αυτά έχουν καταγραφεί στα επίσημα Ιταλικά Αρχεία. Σύμφωνα μάλιστα με τον πρώτο τη τάξει στην ιταλική στρατιωτική ιεραρχία στρατάρχη Badoglio: «Οι Αλβανοί στρατιώτες που υπό τη μορφή ταγμάτων συμμετείχαν στις δικές μας μεραρχίες ή αποδείχθηκαν άπιστοι και δόλιοι, καθώς επιδόθηκαν σε πράξεις δολιοφθοράς εναντίον μας ή πέρασαν στις γραμμές των Ελλήνων. Τότε αναγκαστήκαμε να αποσύρουμε τις αλβανικές δυνάμεις και εν μέρει να τις αφοπλίσουμε.»

    Δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο λοιπόν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Ακολουθώντας την ιταλική εισβολή στην Αλβανία, το Βασίλειο της Αλβανίας έγινε προτεκτοράτο της Ιταλίας. Οι Ιταλοί χρησιμοποίησαν την αλβανική μειονότητα στην Ελλάδα, ως δικαιολογία για να ξεκινήσουν τον πόλεμο. Η τελική αφορμή ήταν η δήθεν δολοφονία από Έλληνες παρακρατικούς ενός επιφανούς Αλβανού Τσάμη. Παρόλο που η φασιστική Ιταλία ηττήθηκε στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, μία ραγδαία γερμανική εκστρατεία ακολούθησε τον Απρίλιο του 1941, και στα μέσα του Μαΐου, κάτω από την παράλληλη κατοχή των τριών δυνάμεων του Άξονα: της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Την ίδια στιγμή η Ιταλία εισήγαγε μία τοπική διοίκηση, τη λεγόμενη Këshilla, στην Θεσπρωτία, η οποία υποστηρίχθηκε από πολλούς εκατοντάδες Τσάμηδες Αλβανούς. Μερικές εκατοντάδες όπως είπαμε συμμετείχαν στον Τάγμα Αλή Ντέμι και άλλοι στο Τάγμα Τσαμουριάς.

    Μία από τις μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις στην Ελλάδα, ήταν το καθοδηγούμενο κυρίως από Κομμουνιστές, ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), με τον ένοπλο κλάδο του, τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), και που ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου του 1941. Μέχρι την ίδρυση του ελασίτικου τάγματος Αλί Ντέμι, οι Τσάμηδες Αλβανοί που πολεμούσαν εναντίον των Γερμανών, είχαν οργανωθεί σε μικρές ανοργάνωτες ομάδες, υπό την ηγεσία κυρίως του Εθνικού Αντιφασιστικού Απελευθερωτικού Στρατού της Αλβανίας (Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare / LANÇ), που δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1942, ως ο ένοπλος κλάδος του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος (Lëvizja Nacional Çlirimtare / LNÇ), καθοδηγούμενου από τους Κομμουνιστές της Αλβανίας. Αργότερα αυτοί οι Τσάμηδες δημιούργησαν και το τάγμα “Çamëria”, υπό το LANÇ.

    Στα τέλη του 1943, μία ομάδα Τσάμηδων Αλβανών, υπό την αρχηγία του Ali Demi, επιτέθηκε σε μία γερμανική φρουρά, στην Αυλώνα (Vlorë) της Αλβανίας, σκοτώνοντας 39 Γερμανούς στρατιώτες και χάνοντας 12 μέλη της ομάδας τους, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Ali Demi. Τότε ήταν που ο ΕΛΑΣ ζήτησε από τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένα τάγμα και να συμπολεμίσουν στις γραμμές του. Έτσι λοιπόν, ο ΕΛΑΣ και το LANÇ, έπεισαν τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένοπλα σώματα υπό τον ΕΛΑΣ.

    Τον Μάιο του 1944 λοιπόν, μία ομάδα Τσάμηδων, δημιούργησαν το Τάγμα Αλί Ντέμι, στο χωριό Μηλιά (στα αλβανικά: Kastanjë) της Θεσπρωτίας, το οποίο τάγμα συμπεριλήφθη, όπως ήδη είπαμε, στο 15ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Τη στιγμή της δημιουργίας του εμπεριείχε περίπου 1000 μέλη, η πλειονότητα των οποίων ήταν Τσάμηδες, ενώ οι υπόλοιποι ήταν Τσάμηδες Ορθόδοξοι και Έλληνες της περιοχής. Το Τάγμα δεν είχε ιδιαίτερη συμμετοχή στις συγκρούσεις. Παρόλα αυτά, περισσότεροι από 60 Τσάμηδες σκοτώθηκαν σε μία μάχη με τους Γερμανούς στην Ηγουμενίτσα. Άλλοι Τσάμηδες ανείκαν στην 5η, στην 7η, στην 9η, και στην 11η ταξιαρχία του ΕΛΑΣ και συμμετείχαν σε διάφορες μάχες, πολλές από τις οποίες εναντίον των δυνάμεων του Ζέρβα και άλλες εναντίον των Γερμανών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Ο Εθνικός Αντιφασιστικός Απελευθερωτικός Στρατός της Αλβανίας δημιούργησε το Τάγμα Τσαμουριά (Batalioni Çamëria), στις 15 Ιουνίου 1943, στην Κονίσπολη (Konispol). Η απόφαση υιοθετήθηκε στις 30 Ιουνίου του 1943, όταν ενώθηκαν τρεις αντιστασιακές ομάδες. Αυτές ήταν η ομάδα του Hasan Tahsini (Χασάν Ταχσίνι) που είχε ως βάση την Κονίσπολη (Konispol), αυτή του Stathi Melani (Στάθι Μελάνι) που είχε ως βάση τους Φιλιάτες (Filat) και αυτή του Alush Taka (Αλούς Τάκα) που είχε ως βάση την Παραμυθία (Paramithi). Κάθε ομάδα είχε περίπου 170-180 μέλη, από τα οποία μόνο οι 75 δεν ήταν Τσάμηδες, και από τους οποίους οι 35 ήταν από το Δέλβινο (Delvinë) και οι 40 ήταν από την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας. Περίπου 500 Τσάμηδες στρατολογήθηκαν στο τάγμα αυτό (αρχικά), οι περισσότεροι από τους οποίους (πάνω από το μισό) ήταν από το ελληνικό τμήμα της Τσαμουριάς, ενώ οι υπόλοιποι από την Κονίσπολη (Konispol) και το Μαρκάτ (Markat).

    Αυτό το τάγμα ήταν η πρώτη μεγάλη αντάρτικη ομάδα στην περιφέρεια του Αργυροκάστρου (Gjirokastër) - στην οποία τότε ανήκαν οι νομοί Αργυροκάστρου (Gjirokastër), των Αγίων Σαράντα (Sarandë) και του Δελβίνου (Delvinë) - και διοικούνταν από τον Haki Rushit Shehu (Χακί Ρουσίτ Σέχου) από την Κονίσπολη, και από τους Taho Mehmet Sejko (Τάχο Μεχμέτ Σέικο) απ’ τους Φιλιάτες, Ελευθέριο Μήτσο Τάλο από το Χαϊντάραγα (Lefter Talo), Ali Demi (Αλί Ντέμι) από τους Φιλιάτες (Filat) και από τον Qazim Kondi (Κιαζίμ Κόνντι) από το Πολυνέρι (Kuç) ως πολιτικό επίτροπο (κομισσάριο).

    Τον Σεπτέμβριο το Τάγμα Τσαμουριά πολέμησε επί 55 ημέρες εναντίον των Γερμανών, στη λεγόμενη μάχη της Κονίσπολης. Στη μάχη αυτή συνεργάστηκαν πολλοί Τσάμηδες, αλλά και Αλβανοί από το Δέλβινο και Έλληνες από την μειονότητα της Αλβανίας. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκαν 350 Γερμανοί στρατιώτες και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν. Αργότερα, πολέμησε στο Vurg (Βούρκος) εναντίον των συμμοριών του Θύμιου Λώλη και του Κάβο Κόκκαλη, στην περιοχή Ura e Kranës.

    Μπορούμε να πούμε ότι περισσότεροι από 1.500 Τσάμηδες, και από τις 2 πλευρές των συνόρων, ήταν μέλη των αντιστασιακών οργανώσεων, 300 από τους οποίους σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις των Ναζί και του ΕΔΕΣ. Μετά την εθνοκάθαρση που υπέστεισαν οι Τσάμηδες, δημιούργησαν στην Αλβανία την Εθνική Αντιφασιστική Τσάμικη Επιτροπή, η οποία διαλύθηκε το 1947, όταν έχασαν το καθεστώς του πρόσφυγα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή