Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2011

Μάχη της Κρήτης: Ελληνικοί μύθοι και ιστορική πραγματικότητα

Του Πάνου Παπαδόπουλου.

Πόσο σημαντική ήταν τελικά η μάχη της Κρήτης για την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου; Ένας ακόμα νεοελληνικός ιστορικός μύθος
Η ιστορία λίγο πολύ γνωστή: Μετά την υποχώρησή τους από την ηπειρωτική Ελλάδα, τα συμμαχικά στρατεύματα (Βρετανοί, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί, κάποιοι από τους τελευταίους μάλιστα ήταν Μαορί) καταφεύγουν στην Κρήτη, όπου και διατάσσονται να οργανώσουν την άμυνα του νησιού απέναντι στους επελαύνοντες Γερμανούς. Οι Γερμανοί εισβάλλουν στο νησί με αλεξιπτωτιστές στις 20 Μαΐου 1941 και μετά από λυσσώδεις και σχετικά πολύνεκρες μάχες, στις οποίες συμμετείχαν και τμήματα του ελληνικού στρατού αλλά και πολλοί (μη ένστολοι) πολίτες, κατακτούν την Κρήτη την 1 Ιούνη.
 Η μάχη της Κρήτης ήταν σημαντική από πολλές απόψεις. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που χρησιμοποιήθηκαν τόσο εκτενώς αερομεταφερόμενα στρατεύματα. Για πρώτη φορά στον Β’ ΠΠ οι άμαχοι αντιστέκονται εναντίον των Ναζί, χρησιμοποιώντας μάλιστα ακόμα και μαγκούρες για να αντιμετωπίσουν τους ουρανοφερμένους στρατιώτες. Ήταν επίσης η πρώτη φορά που η Βρετανοί έκαναν χρήση των αποκωδικοποιημένων μηνυμάτων του συστήματος Enigma των Γερμανών. Το αποτέλεσμα της μάχης, με τις βαριές απώλειες των Γερμανών, έκανε τον Χίτλερ να αλλάξει άποψη για τις δυνατότητες των αλεξιπτωτιστών και να μην τους ξαναχρησιμοποιήσει μέχρι το τέλος του πολέμου. Στην αντίπερα όχθη, οι σύμμαχοι εντυπωσιάστηκαν από τους αλεξιπτωτιστές και χρησιμοποίησαν πολλές φορές αυτό το όπλο, ιδίως κατά την απόβαση στη Νορμανδία, με αρκετή μάλιστα επιτυχία.
Στην Ελλάδα όμως κυκλοφορεί ευρέως και μια άλλη άποψη για τη σημασία της μάχης της Κρήτης. Σύμφωνα με αυτή, η αντίσταση που συνάντησαν οι Γερμανοί στην Κρήτη ανάγκασε τον Χίτλερ να αναβάλει για 1 μήνα την εκστρατεία εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης (επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα) με αποτέλεσμα να τους βρει απροετοίμαστους ο χειμώνας, να οργανωθούν καλύτερα οι Σοβιετικοί, να αποτύχει η εκστρατεία και τελικά να χάσουν τον πόλεμο. Η άποψη αυτή υποστηρίζεται επίσημα από την ελληνική κυβέρνηση, η οποία δια της υπουργού παιδείας παρέστη στη φετινή εκδήλωση μνήμης και έκανε δηλώσεις, από τα κρατικά κανάλια (ΝΕΤ) στα σχετικά ρεπορτάζ και από διάφορους σχετικούς και άσχετους στις εφημερίδες.
Πρόκειται φυσικά περί μύθου. Η αναβολή της επίθεσης στη Σ. Ένωση, η οποία είχε προγραμματιστεί αρχικά για τις 15 Μαίου 1941 και τελικά ξεκίνησε στις 22 Ιούνη, δεν είχε σχέση με τη Μάχη της Κρήτης, αλλά με τα προβλήματα στρατηγικής και την προετοιμασία των Γερμανών, αφού ακόμα και κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της επιχείρησης ο Χίτλερ και το επιτελείο του δεν είχαν συμφωνήσει στους κύριους στόχους της εκστρατείας. Άλλωστε, αν η μία επιχείρηση εξαρτιόταν από την άλλη, είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι η επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα θα άρχιζε αμέσως μετά την κατάληψη της Κρήτης (1 Ιούνη) και όχι ύστερα από 21 μέρες. Αυτή ακριβώς η έλλειψη στρατηγικής των Γερμανών αλλά και τα προβλήματα ανεφοδιασμού και επικοινωνιών, σε συνδυασμό με την σθεναρή (τουλάχιστον από κάποιο σημείο και μετά) αντίσταση του Κόκκινου Στρατού, θεωρούνται από τους ιστορικούς ως οι βασικοί λόγοι αποτυχίας της επιχείρησης Μπαρμπαρόσσα, και όχι φυσικά ο (κατά τα άλλα ηρωικότατος) κρητικός με τη μαγκούρα.


Πηγές: wikipedia, Ρεϊμόν Καρτιέ Ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, Ιστορικά (Ελευθεροτυπία) τ. 71   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου