Τσαμέρια
Πρώτη φορά για τους Τσάμηδες, άκουσα στον στρατό. Εκεί, δηλαδή, όπου όλα τα παιδιά που έβλεπαν πρώτη φορά έναν «μειονοτικό» από κοντά, είχαν μαζευτεί γύρω μου και μου έκαναν περίεργες ερωτήσεις: «Εσείς, δηλαδή, που είστε Τούρκοι στην καταγωγή, αν γίνει πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με ποιους θα είστε;», «Γιατί μαθαίνετε τα τουρκικά στο σχολείο μιας και που είστε Έλληνες πολίτες και γιατί είναι τα σχολεία σας δίγλωσσα;» και ένα σωρό τέτοια.
Εκεί που προσπαθούσα να τους εξηγήσω περί τι εστί η κατάσταση στη Θράκη, πετάχτηκε ένας και είπε, «Αφήστε ήσυχο το παιδί. Αυτοί εκεί πάνω είναι καλοί, δεν είναι σαν τους άλλους τους προδότες, τους γυφτοσκοπιανούς και τους Τσάμηδες».
Μια πονεμένη ιστορία
Λίγους μήνες μετά, είδα ένα ντοκιμαντέρ στην ΕΡΤ, που μιλούσε για την «προδοσία» των Τσάμηδων και για τη «συνεργασία» που έκαναν με τις κατοχικές δυνάμεις στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επειδή όμως η εμπειρία μου λέει να μην πιστεύω σ’ αυτά που λένε τα κράτη, κυρίως στα ιστορικά θέματα, είπα ν’ ασχοληθώ λίγο με το θέμα…
… και διαπίστωσα πως η πραγματικότητα, ήταν όντως πολύ διαφορετική απ’ αυτά που μας λέει το κράτος.
Οι Τσάμηδες, λοιπόν, είναι οι μουσουλμάνοι Αλβανοί της Τσαμέριας (Νότια Ήπειρος), της περιοχής δηλαδή που έμεινε στην Ελλάδα, ως «αντίτιμο» της Βόρειας Ηπείρου, το οποίο δόθηκε στην Αλβανία με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας (17-12-1913).
Το ελληνικό κράτος, από την πρώτη στιγμή, προσπάθησε να «ξεμπερδέψει» με τους ανθρώπους αυτούς. Τις πρώτες μέρες μετά την ενσωμάτωση της Νότιας Ηπείρου στον εθνικό κορμό, δολοφόνησε 72 «ηγέτες» της μειονότητας των Τσάμηδων, λέγοντας πως θα τους μετεγκαταστήσει στα Γιάννενα, ενώ ένα άλλο κομμάτι των «ηγετών» το έστειλε εξορία στην Κρήτη.
Λίγο αργότερα, το κράτος, με την ανταλλαγή πληθυσμών στα πλαίσια της Συνθήκης της Λωζάννης, προσπάθησε να τους στείλει στην Τουρκία, ενώ αυτοί το αρνήθηκαν κάνοντας αναφορά στο Πρωτόκολλο του 1913. Και η επιτροπή της Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ) αποφάσισε «την απαλλαγή των Αλβανών Μουσουλμάνων, κυρίως της Ηπείρου, απ’ την ανταλλαγή». Αλλά, παρ’ όλα αυτά οι τουρκικές πηγές αναφέρουν πως το ελληνικό κράτος έστειλε στην Τουρκία δεκάδες χιλιάδες Τσάμηδες, με την ανταλλαγή. Και το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των ανθρώπων μετεγκαταστάθηκαν στην περιοχή Σμύρνης.
Η πολιτική του ελληνικού κράτους, με λίγα λόγια, ήταν ο «διωγμός» και «εξαφάνιση» των Μουσουλμάνων Αλβανών (Τσάμηδων) και εξελληνισμός των Ορθόδοξων. Και στο πλαίσιο αυτό, με τη χούντα του Μεταξά, μετά το 1936, ξεκίνησε η μετεγκατάσταση των Ελλήνων στη «Τσαμέρια» προκειμένου να αλλάξει ο δημογραφικός χαρακτήρας της περιοχής.
27 Ιούνη 1944
Το Αλβανικό Κοινοβούλιο, το 1994, αναγνώρισε την 27η Ιούνη, ως Ημέρα Γενοκτονίας των Τσάμηδων. Αυτή η ημερομηνία, για τους Τσάμηδες θεωρείται η έναρξη της «γενοκτονίας».
Πράγματι, αυτά που έγιναν στη Τσαμέρια, μετά το ’44, είναι τραγικά: Μιλάμε για δολοφονία 2.900 νέων και ηλικιωμένων ανδρών, 214 γυναικών και 96 παιδιών… για καταγραμένους βιασμούς 745 και απαγωγές 76 γυναικών… σφαγή 32 παιδιών κάτω των 3 ετών… κατεδάφιση 68 χωριών και δεκάδων τεμενών… και διωγμό όσων επέζησαν… απ’ τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα, ούτως ώστε να μην μείνει καμιά αλβανομουσουλμανική παρουσία στην περιοχή.
Όπως επίσης απαγορεύτηκε στους Ορθόδοξους Αλβανούς της περιοχής να χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους και φέρανε και άλλους Έλληνες και Βλάχους στην περιοχή για να ολοκληρώσουν την πλήρη αφομοίωση.
Περί συνεργασίας με τους ναζί
Βέβαια –όπως λέει και ένα τουρκικό ρητό- «αυτός που κλέβει τον μιναρέ, του ετοιμάζει και μια θήκη». Και η «θήκη» στην εθνοκάθαρση των Τσάμηδων είναι το ότι «συνεργάστηκαν με τους κατακτητές».
Η αλήθεια είναι ότι οι Ιταλοί, στην αρχή της κατοχής, δημιούργησαν έναν πυρήνα Πολιτοφυλακής από τους Μουσουλμάνους για να παρέμβουν στις κοινότητες των Τσάμηδων. Όπως επίσης, η αυτονομιστική κίνηση των Τσάμηδων «Ξίλια», συνεργάστηκε το 1944 με τους Γερμανούς. Αλλά απ’ την άλλη βλέπουμε και πολύ σημαντικά ποσοστά των Τσάμηδων που οργανώθηκαν στο ΕΑΜ, ενώ ο ΕΛΑΣ δημιούργησε ένα ολόκληρο τάγμα (το ΙΥ/15) απ’ τους Τσάμηδες.
Όπως επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι με την έναρξη του πολέμου σημαντικό κομμάτι των Αλβανών της Τσαμέριας δήλωσαν συμμετοχή και αντί να τους δοθούν όπλα, τους δόθηκαν φτυάρια και γκαζμάδες για να δουλέψουν στις οικοδομές. Και αυτό τους έκανε να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο ίδιο τους το κράτος.
Με λίγα λόγια, πολύ σωστά το ΕΑΜ ξεχώριζε τους δωσίλογους από τους ανθρώπους της μειονότητας των Τσάμηδων και κατάγγελλνε τις σφαγές του ΕΔΕΣ.
Συνεργασία με τους ναζί υπήρξε σε πολλές χώρες και πολλούς λαούς. Όπως και στην Ελλάδα, με πιο γνωστό τον στρατηγό Ιωάννη Ράλλη, πρωθυπουργό της δωσίλογης κυβέρνησης. Και η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι οι γερμανικές πηγές αναφέρουν πως ο επικεφαλής της σφαγής των Τσάμηδων, Ναπολέων Ζέρβας, συνεργαζόταν με τη Γκεστάπο.
Το εθνικό κράτος
Μια άλλη αλήθεια που ξέρουμε είναι πως όλες οι σφαγές, εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες που έγιναν στην ιστορία, είχαν και οικονομικούς λόγους. Με την εθνοκάθαρση των Τσάμηδων οι περιουσίες τους πέρασαν στα χέρια των δολοφόνων τους.
Αλλά, εδώ, υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα: Ο παραλογισμός του εθνικού κράτους. Στα εθνικά κράτη ακολουθείται η γνωστή τακτική: Αφομοίωση των θρησκευτικά ομοίων, αλλά εθνικά όχι (Μακεδόνες, Αλβανοί, Βλάχοι, Αρβανίτες) και διωγμός/κάθαρση των ούτε εθνικά ούτε θρησκευτικά ομοίων (Τσάμηδες, Τούρκοι). Το ίδιο ισχύει και για την Τουρκία με τους Κούρδους στην πρώτη ομάδα και Ρωμιούς, Εβραίους, Αρμένιους στη δεύτερη.
Αποδοκιμασίες Κοτζιά και ένα πανό
Το εθνικό κράτος, λοιπόν, εκεί που νόμιζε πως «ξεμπέρδεψε» με την αφομοίωση όλων (πλην των εθνοτικά Μακεδόνων) και την εθνοκάθαρση των Τσάμηδων (με τους αυτοπροσδιοριζόμενους Τούρκους πρέπει να δουλέψει λίγο ακόμα!) δύο γεγονότα, που συνέβησαν πριν λίγα χρόνια, ξανάνοιξαν το ζήτημα της Τσαμέριας:
Οι αποδοκιμασίες του τότε ΥπΕξ Νίκου Κοτζιά, στην επίσκεψη του στην Αλβανία τον Ιούνη του 2016, πριν από τη συνάντηση του με τον ομότιμό του, απ’ τις οργανώσεις Τσάμηδων…
… και ένα πανό που αναρτήθηκε στις κερκίδες της Αλβανίας σ’ ένα ματς, στα πλαίσια του Euro2016.
Και έτσι, ξανάρθε στην επιφάνεια πως η μνήμη είναι πράγμα άτιμο και πως το ζήτημα της Τσαμέριας είναι και παραμένει ως το «Ποντιακό της Ελλάδας».
Πατριωτισμός
Δεν άργησαν, βέβαια, και οι αντιδράσεις απ’ τους «δικούς μας» πατριώτες στα σόσιαλ μίντια και οι βρισιές προς τους «βρωμοαλβανούς». Και αυτό μου ξαναθύμισε την περίφημη φράση του Εμανουήλ Ροΐδη: «Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του, η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάδα τον πατριωτισμόν».
Και αυτός ο πατριωτισμός τυφλώνει!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου