Η ημιμόρφωση είναι το χειραγωγημένο πνεύμα των αποκλεισμένων»
Theodor W. Adorno
- To κείμενο αυτό γράφτηκε στα τέλη Νοέμβρη 2018, αλλά για διάφορους εσωτερικούς λόγους και καθυστερήσεις δημοσιεύεται μερικές εβδομάδες μετά και αφού έχουν σταματήσει τα φασιστικά συλλαλητήρια
Ζούμε μέσα στη δίνη του εθνικιστικού πυρετού, σε ένα καπιταλιστικό κόσμο που η παρακμή του επιταχύνεται μέρα τη μέρα. Οι καταλήψεις των τελευταίων ημερών στα σχολεία με τη σφραγίδα των εθνικιστών και των νεοναζί είναι μια πραγματικότητα που αδιαμφισβήτητα έρχεται να αντικαταστήσει μια άλλη, που ήθελε τα σχολεία να είναι προνομιακό έδαφος όσων (υποτίθεται) αγωνίζονται για την πανανθρώπινη χειραφέτηση. Μαζικά κινήματα και διαδηλώσεις έχουν ξεσπάσει σε όλη τη χώρα, δίχως αμφιβολία υποκινούμενες από τις ελληνικές φασιστικές ορδές. Από τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο μέχρι και εδώ, τη δική μας Σπάρτη, μαθητές πήραν τους δρόμους, έβαλαν λουκέτο στα σχολεία για να διαμαρτυρηθούν για τη Μακεδονία και τα άλλα εθνικά θέματα. Στις διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη, μόλις χθες, ακούστηκαν συνθήματα τύπου: «Τους βλέπετε αυτούς; Τους λενε Σκοπιανούς. Τ’ αρβίλια μας θα φτιάξουμε με δέρματα απ’ αυτούς». Στο Βόλο, μαθητές σε μαζικές πορείες κρατούσαν πανό με συνθήματα όπως «Η Μακεδονία είναι ελληνική» και στο ίδιο πανό αναγραφόταν επίσης το «αντιφα» και «μπάτσοι γουρούνια δολοφόνοι» . Το πρώτο σύνθημα είναι ολοκάθαρα η πολιτική του σύγχρονου ελληνικού φασισμού που φαίνεται ότι τώρα έχει το προνόμιο να βγαίνει μέσα από τα σπλάχνα του ελληνικού εθνικού κορμού, τα ίδια τα «παιδιά» του. Στο δεύτερο από το Βόλο, δεν βλέπουμε παρά το προϊόν της σύγχυσης των ημερών, κάτι για το οποίο φυσικά θα πρέπει να ψάξουμε τις ευθύνες αλλού, ξεδιπλώνοντας παραπέρα το κουβάρι της κριτικής.
Στη Σπάρτη έγινε χθες πορεία για τη Μακεδονία και, αν και δεν πήρε έκταση στα τοπικά ΜΜΕ, ήταν μια αναμενόμενη εξέλιξη. Οι μαθητές/τριες της πόλης, ενώ μέχρι στιγμής δεν είχε κουνηθεί φύλλο στα σχολεία τους, κατέβηκαν στο δρόμο για πρώτη φορά, όχι για να διαδηλώσουν ενάντια σε ένα σχολείο-μηχανή παραγωγής υποτελών, όχι για την ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος και τις φοβερές ελλείψεις που στην ουσία αποκλείουν μεγάλη μερίδα μαθητών/τριώλν από τις μελλοντικές σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κλπ, αλλά για τις μαύρες επιδιώξεις του ελληνικού φασισμού που θέλει αυτά τα παιδιά να είναι το μελλοντικό κρέας για τα κανόνια του. Αντί αυτοί οι μαθητές και αυτές οι μαθήτριες των σχολείων της Σπάρτης να σταθούν στο πλευρό συμμαθητών τους στη Νεάπολη και τη Σκάλα που ήταν και αυτοί σε κατάληψη για τις άθλιες συνθήκες που επικρατούν στα σχολεία, επιλέγουν να κατεβούν στο δρόμο για να σπείρουν το εθνικιστικό μίσος.
Από την άλλη πλευρά τώρα, βλέπουμε αριστερούς, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου συχνάζουν, να αναρωτιούνται πως φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση, λες και το έδαφος για αυτό δεν προετοιμάστηκε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες. Είναι τουλάχιστον υποκριτές όσοι σήμερα μας βομβαρδίζουν με τα «πώς» και τα «γιατί», αφού στη πραγματικότητα έπαιξαν και αυτοί σημαντικό ρόλο σε αυτήν την εξέλιξη.
Ο ελληνικός εθνικός κορμός δια στόματος των «παιδιών» του έχει περάσει στην αντεπίθεση. Ας ψάξουμε μια φορά λοιπόν με σοβαρότητα τα πραγματικά αίτια γι’ αυτή την κατάσταση. Ας ψάξουμε τις πραγματικές πολιτικές και θεωρητικές διαστάσεις αυτού του μαζικού φαινομένου μέσα στα σχολεία. Αντί να ξορκίζουμε την ακροδεξιά που έχει εισχωρήσει πλέον και στο μαθητικό κίνημα, ας μιλήσουμε ανοιχτά, ας θυμηθούμε ότι η ελληνική αριστερά ως συνεπής κομπάρσος του ελληνικού καπιταλιστικού σχηματισμού και της ιδεολογίας του, όλα τα προηγούμενα χρόνια μας μιλούσε για την κακιά Γερμανία και τους τραπεζίτες που ξεπουλάνε τη χώρα μέσω των μνημονίων αντί για τη κρίση του Ελληνικού Κεφαλαίου. Είδαμε δήθεν κομμουνιστές που μιλούσαν για τους «εθνικισμούς» και τον αλυτρωτισμό των γειτονικών χωρών αντί για τον δικό μας. Είδαμε ενός λεπτού σιγή στη Βουλή από «κομμουνιστές» βουλευτές για τον φασίστα που πέρασε τα Αλβανικά σύνορα. Είδαμε δεκάδες πορείες στην Ισραηλινή πρεσβεία ενάντια στους κακούς σιωνιστές και την ίδια ώρα απουσία αντίστασης σε μαζικά πογκρόμ (πχ ενάντια στους μετανάστες το 2011 στο κέντρο της Αθήνας και ενάντια στους Ρομά στο Μενίδι 2017). Δεν είδαμε κανέναν να λέει ότι ο «εχθρός βρίσκεται εδώ και είναι μέσα στην ίδια μας την χώρα». Αντίθετα είδαμε έναν ελληνικό αντι-ιμπεριαλισμό που έβρισκε πάντα το πρόβλημα στην εξάρτηση της χώρας, ούτε καν λόγος για ελληνικό κεφάλαιο – μόνο για ελληνικό πολιτικό υπηρετικό προσωπικό των μεγάλων δυνάμεων.
Στη Λακωνία χορεύουμε πάνω κάτω στους ίδιους ρυθμούς. Πογκρόμ ενάντια σε Ρομά, αγανακτισμένοι πατριώτες στις πλατείες με την στήριξη της πατριωτικής αριστεράς, αντιγερμανικές διαδηλώσεις, νεοναζί μαζί με εξωκοινοβουλευτικούς αριστερούς στις αγροτικές κινητοποιήσεις κοκ. Δεν πέρασαν ούτε λίγες εβδομάδες από τη διοργάνωση του γελοίου Σπάρτα race με πρωτοβουλία του αριστερού δήμαρχου Βαλιώτη. Την ίδια ώρα ελάχιστοι βρέθηκαν στους εργατικούς αγώνες των μεταναστών και άλλων κατατρεγμένων εργατών/τριών που έγιναν κάτω από ανορθόδοξες συνθήκες τα προηγούμενα χρόνια, επιβεβαιώνοντας έτσι και τις πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις αυτής εδώ της συλλογικότητας.
Ξεχνούν αυτοί οι κύριοι και κυρίες της εγχώριας αριστεράς ότι οι αντιμνημονιακές τους ατζέντες συναντήθηκαν με μεγάλη ευκολία με αυτές της ακροδεξιάς, ακριβώς γιατί τους έλλειπε η συνολική κριτική του παρόντος καπιταλιστικού μηχανισμού και των βασικών κατηγοριών του, ενώ έμειναν προσκολλημένοι σε έναν φετιχιστικό αντικαπιταλισμό που με ακρίβεια καταλήγει σε άλλα επικίνδυνα μονοπάτια, υπενθυμίζοντας εκείνο τον εφιάλτη στη μνήμη μας, τον «αντικαπιταλισμό του Άουσβιτς». Όσοι ζούσαν με φαντασιώσεις για μαζικά κινήματα σε πλατείες που θα έφερναν την ανατροπή του καθεστώτος δήθεν από «προοδευτική» σκοπιά δεν είναι μόνο ότι διαψεύστηκαν αλλά και ότι έστρωσαν τον δρόμο στο φασισμό με ροδοπέταλα. Ακόμα περισσότερο, οι νεο-κευνσιανές ατζέντες της «πρώτης φοράς αριστεράς», που αποζητούσε την σοσιαλδημοκρατική «ορθολογικότερη» διαχείριση της κρίσης του ελληνικού καπιταλιστικού σχηματισμού, έδωσε τη τελευταία χαριστική βολή στη κριτική και άνοιξε τις πόρτες διάπλατα στον φασισμό. Για να κλείσει όμως εδώ αυτό το κεφάλαιο πρέπει να αναφερθούμε και σε όσους υποστηρίζουν σήμερα ότι αποτελούν τον αντίπαλο του φασισμού. Ομαδοποιήσεις κυρίως μονοθεματικές ή που απλώς μένουν στα όρια των αντιδιακρίσεων, ξεπήδησαν στις μητροπόλεις υποστηρίζοντας ότι είναι οι φορείς του μαχητικού αντιφασισμού που έχουμε ανάγκη τώρα. Είναι ομάδες με επιλεκτική μνήμη και δράση. Αναφερόμαστε στον «μαχητικό αντιφασισμό», που ως μια αρνητική διάσταση της ίδιας της ιδεολογίας του ελληνικού καπιταλισμού, κινείται πάντα μέσα στα δικά του όρια. Δεν υπάρχει ίχνος υλιστικής κριτικής σε αυτό το ρεύμα που ξεπέφτει στον ελιτισμό και τον μηδενισμό. Αντί για μια προσεκτική αναζήτηση των ιστορικών προϋποθέσεων που άνοιξαν τον δρόμο στη σημερινή κατάσταση, αυτός ο αντιφασισμός απαντά μονάχα με γενικεύσεις και «ανθελληνική» συνθηματολογία, δίχως στη πραγματικότητα να αναλύει τίποτα από τις ίδιες τις υλικές και ιστορικές συνθήκες. Σημαία του γίνεται ο ατομικισμός.
Υπάρχουν όμως και αυτοί.ες στα σχολεία που αντιστέκονται στις φασιστικές καταλήψεις. Αντί να βάζουμε εμπόδια, ας τους απλώσουμε το χέρι, ας τους βοηθήσουμε, ας ανοίξουμε το διάλογο μαζί τους, να μην τους αφήσουμε στο περιθώριο. Αυτοί.ες είναι και η πραγματική κίνηση στη συγκυρία που επιχειρεί με συνέπεια να βάλει φρένο στην κινηματική αναζωπύρωση των φασιστικών εστιών στο ευρύτερο κίνημα της νεολαίας.
Η κατάσταση παραμένει ζοφερή και άσχημη και δεν πρόκειται να αλλάξει όσο εμείς δεν παίρνουμε την πρωτοβουλία για την συγκρότηση μιας μειοψηφίας σε μια άλλη κατεύθυνση αναζήτησης ενός σύγχρονου κομμουνιστικού προγράμματος που θα είναι ικανό να ανακόψει αυτήν την πορεία προς την συντριβή της ανθρωπότητας. Το δίλημμα Κομμουνισμός ή τέλος της ανθρωπότητας έχει από καιρό αντικαταστήσει το αντίστοιχο δίλημμα που έβαλα η μεγάλη κομμουνίστρια Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Αυτόνομη Πρωτοβουλία Ενάντια στη Λήθη
Δημοσιεύτηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2018, στο διαδικτυακό περιοδικό Shades Magazine
