Κι ενώ τα ελληνικά ΜΜΕ κι η κυβέρνηση βαυκαλίζονται αδιάκοπα με την
υποτιθέμενη «διεθνή απομόνωση της Τουρκίας» όλα δείχνουν ότι πολύ σύντομα το
ελληνικό Κράτος θα κληθεί να πληρώσει το τίμημα της αμετροεπούς πολιτικής του
απέναντι σε αυτή με έναν οδυνηρό συμβιβασμό, υπό την ασφυκτική πίεση των
Δυτικών χωρών.
Πριν από δυο χρόνια, με αφορμή την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να
μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί ( Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ
ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ) αλλά
και σε παλαιότερα κείμενα στον ΑΤΑΚΤΟ ΛΟΓΟ επισήμαινα το παράλογο μείγμα
μαξιμαλισμού και δέους με το οποίο η ελληνική κοινωνία κι ο πολιτικός κόσμος
αντιμετωπίζουν την Τουρκία.
Κι ενώ η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις απανωτές διπλωματικές της αποτυχίες
-εμπλοκή στον πόλεμο της Λιβύης στο πλευρό του «στρατάρχη» Χαφτάρ και όχι της
διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης, αποτυχία επιβολής εμπάργκο εξαγωγών όπλων
από τις ευρωπαϊκές χώρες στην Τουρκία το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2020
ενώ οι δυο χώρες βρίσκονταν στα πρόθυρα του πολέμου, εκκωφαντική άρση της
στήριξης των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο διαβόητο αγωγό φυσικού αερίου
EastMed- περιφέρει αυτάρεσκα στα εγχώρια ΜΜΕ δηλώσεις περί «διεθνούς απομόνωσης
του Ερντογάν», αυτός άλλαξε και πάλι τους κανόνες του παιγνιδιού θέτοντας
ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.
Όπως και στην περίπτωση του εμφυλίου στη Λιβύη, όπου ενώ η Τουρκία υπέγραφε
μνημόνιο συνεργασίας με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας το
ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών υποδέχονταν τον ανεκδιήγητο «στρατάρχη» Χαφτάρ με
τιμές αρχηγού Κράτους -οι χώρες που τον χρηματοδοτούσαν κι ίσως να τον
χρηματοδοτούν ακόμα, Ρωσία, Αίγυπτος Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα ούτε τουριστική
βίζα δεν του έδιναν- έτσι και σήμερα το ΥΠΕΞ περιφέρει ανακοινώσεις των ΗΠΑ και
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με τις οποίες «αναγνωρίζεται η ελληνική
κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου».
Ξεχνώντας να αναφέρουν πως την ελληνική κυριαρχία στα νησιά, ούτε η Τουρκία
την αμφισβητεί. Εκείνο που αμφισβητεί είναι το δικαίωμα της Ελλάδας να έχει
στρατό σε αυτά και βασίζει την αξίωσή της στις διεθνείς συνθήκες που τα
κατέστησαν ελληνικό έδαφος..
Τα «τρελά» σενάρια περί
αποκλεισμού μεγάλου ελληνικού νησιού
Η ανάδειξη της στρατιωτικοποίησης των νησιών του Βορείου Αιγαίου από την
Τουρκία δεν είναι καθόλου τυχαία.
Τόσο η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923, με την οποία τα νησιά του Βορείου
Αιγαίου στην Ελλάδα, όσο και η Συνθήκη του Παρισιού του 1947, που αποδίδει στην
Ελλάδα τη Δωδεκάνησο, ορίζουν ρητά πως τα επίμαχα νησιά πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα
και έτσι ήταν μέχρι το1974.
Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τόσο η Δωδεκάνησος όσο και τα νησιά
του Βορείου Αιγαίου εξοπλίστηκαν με ταχείς ρυθμούς και σήμερα είναι βαρύτατα
εξοπλισμένα.
Το ελληνικό αντεπιχείρημα στις τουρκικές αιτιάσεις είναι πως ο εξοπλισμός
των νησιών συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας, από τη στιγμή που στην
απέναντι ακτή του Αιγαίου εδρεύει μια ολόκληρη στρατιά κι ο μεγαλύτερος
αποβατικός στόλος της Μεσογείου.
Επιχειρήματα που μπορεί μεν να ακούγονται λογικά σ' έναν καλόπιστο τρίτο
και, κυρίως, να πείθουν την ελληνική κοινή γνώμη για το δίκαιο του ελληνικού
Κράτους, όμως δεν αρκούν για να ανατρέψουν το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει
παραβιάσει διεθνείς συνθήκες, άρα και το Διεθνές Δίκαιο, που υποτίθεται ότι συνιστά
το γνώμονα της εξωτερικής της πολιτικής.
Αντιθέτως, ουδεμία διεθνής συνθήκη υποχρεώνει την Τουρκία να μην έχει
στρατιωτικές δυνάμεις στη δική της ακτή του Αιγαίου.
Μιλώντας με δημοσιογράφους off the record Τούρκοι διπλωμάτες επισημαίνουν
ότι, από όλες τις ελληνοτουρκικές διαφορές, αυτή που είναι πιο εύκολο να
κερδηθεί σε μια διαπραγμάτευση υπό διεθνή αιγίδα. Είναι λοιπόν προφανές ότι σε
αυτό το θέμα θα αυξήσει την πίεσή της η Τουρκία, καθώς έχει την ευκαιρία μιας
εύκολης κι αναίμακτης νίκης. Την οποία φυσικά ο Ερντογάν θα φροντίσει να
κεφαλαιοποιήσει στις επερχόμενες τουρκικές εκλογές.
Δεν είναι λοιπόν τυχαία η δημοσίευση χθες δυο άρθρων με θέμα ένα ενδεχόμενο
θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο.
Το πρώτο το υπέγραφε ο Δήμος Βερύκιος στο ieidiseis ,
στο οποίο γίνεται λόγος για σχέδια αποτροπής του αποκλεισμού ενός νησιού από
τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Πολλοί έχουν πολλά να πουν για το χαρακτήρα του
Βερύκιου, ουδείς όμως μπορεί να αμφισβητήσει ότι είναι ένας από τους καλύτερους
ρεπόρτερ στα θέματα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Άρα εκτός από καπνό υπάρχει
και φωτιά.
Το δεύτερο το υπέγραφε ο Γιώργος Καρελιάς στο news247.gr και
προειδοποιούσε την ελληνική κυβέρνηση, με μια έμμεση αναφορά στην κρίση των
Ιμίων το 1997, ότι δεν έχει το δικαίωμα να αιφνιδιαστεί.
Η Ελλάδα με την πλάτη στον τοίχο
Το ήδη δυσμενές για την Ελλάδα κλίμα -αφ' ενός εξ αιτίας των καμωμάτων των
ελληνοκυπριακών ηγεσιών που δυο φορές την τελευταία εικοσαετία (2004 και 2017)
σαμποτάρισαν την τελευταία στιγμή κυριολεκτικά λύσεις του Κυπριακού οι οποίες
ήταν φρούτα μακράς διπλωματικής προσπάθειας του ΟΗΕ, αφ' ετέρου εξ αιτίας των
μαξιμαλιστικών ελληνικών θέσεων, που συνοψίζονται στον εξωφρενικό για όλους
πλην ημών των Ελλήνων ισχυρισμό ότι το Καστελλόριζο έχει περισσότερη
υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ από τα 900 χιλιόμετρα της τουρκικής ακτογραμμής στην
Ανατολική Μεσόγειο- έχει επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο με την εισβολή της
Ρωσίας στην Ουκρανία.
Εκτός του γεγονότος ότι η Τουρκία έχει έναν από τους μεγαλύτερους στρατούς
της Ατλαντικής Συμμαχίας, είναι και στην πρώτη γραμμή σε ενδεχόμενη μετωπική
αντιπαράθεση του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία.
Για το λόγο αυτό, με τίποτα η Δύση δε θα διακινδυνεύσει να δυσαρεστήσει την
Τουρκία σε βαθμό αποχώρησής της από την Ατλαντική Συμμαχία ή, έστω, μετατροπής
της σε απρόθυμό σύμμαχο.
Το ότι σύσσωμος ο ελληνικός λαός θεωρεί, δικαίως, ενδεχόμενη αποστρατιωτικοποίηση
των νησιών του Αιγαίου προοίμιο της αναίμακτης κατάληψής τους από την Τουρκία
ποσώς τους απασχολεί και το καθιστούν άπαντες σαφές στους Έλληνες συνομιλητές
τους, με προεξάρχοντες το γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και
τους εκπροσώπους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ (βλ. Οι γκρίζες
δηλώσεις του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ελληνικά νησιά )
Οι οδυνηρές επιλογές της ελληνικής
διπλωματίας
Μεταξύ μιας υποχώρησης στις τουρκικές πιέσεις και αποστρατιωτικοποίηση των
νησιών υπό την ασφυκτική πίεση των Δυτικών χωρών, που όμως θα προκαλέσει
τεκτονικές αντιδράσεις στην Ελλάδα κι ενός πολέμου με την Τουρκία στον οποίο το
ελληνικό Κράτος δεν μπορεί να βγει νικητής -ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ο
ελληνικός στρατός αντιμετωπίζει με απόλυτη επιτυχία τις τουρκικές επιθέσεις και
καταλαμβάνει τουρκικό έδαφος, τα όποια κέρδη του δε θα είναι τόσο σοβαρά ώστε
να αντισταθμίσουν την κατάληψη από την Τουρκία της Κυπριακής Δημοκρατίας- έχει
επιλογές το ελληνικό Κράτος;
Ενδεχομένως ναι, όχι όμως με τα καραγκιοζιλίκια του Δένδια που υποδέχονταν
ξένους ομολόγους του φορώντας μάσκα με τα χρώματα του Παναθηναϊκού, ούτε
επαναπροσεγγίζοντας τη Ρωσία.
Η Ρωσία, ακόμα κι αν δεχθούμε ότι επιθυμεί να βοηθήσει την Ελλάδα για να
αποκτήσει ερείσματα πίσω από την πρώτη γραμμή του ΝΑΤΟ, δεν θα το πράξει.
Πρώτον, διότι δε μπορεί, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν της επιτρέπει ένα
δεύτερο μέτωπο. Δεύτερον διότι δεν υπάρχει περίπτωση να το επιθυμεί. Οι
ρωσοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο σημείο των τελευταίων δυο αιώνων
κι η Τουρκία είναι μια αγορά 80 εκατομμυρίων ανθρώπων για τις ρωσικές εξαγωγές.
Η μόνη ελπίδα του ελληνικού Κράτους να αποτρέψει την αποστρατιωτικοποίηση
των νησιών είναι, την ύστατη στιγμή, να καταστήσει σαφές προς κάθε κατεύθυνση,
πως για να συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι αποτέλεσμα ενός μακράς διαρκείας
ενδονατοϊκού πολέμου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συνοχή της Συμμαχίας.
Ταυτόχρονα όμως, για να δεχθούν οι ΝΑΤΟικοί εταίροι να ασκήσουν πίεση στην
Τουρκία ώστε να κάνει πίσω σε αυτή την απόλυτα σύννομη με βάση το Διεθνές
Δίκαιο αξίωσή της, πρέπει να αποδεχθεί τις τουρκικές αξιώσεις τόσο στο Κυπριακό
-που θα μεταφραστούν με προσάρτηση, σε ένα προσεχές μέλλον του βορείου τμήματος
της Κύπρου στην Τουρκία- όσο και στα θέματα των θαλασσίων ζωνών.
Πράγμα που σημαίνει ότι το ελληνικό Κράτος θα ενταφιάσει οριστικά το μύθο
περί ελληνικής θάλασσας για το Αιγαίο, έναν από τους πιο ισχυρούς μύθους της
ελληνικής κοινωνίας. Ας ελπίσουμε ότι θα το πράξει με λιγότερο οδυνηρό τρόπο
από αυτόν με τον οποίο ενταφίασε τη Μεγάλη Ιδέα πριν από εκατό ακριβώς χρόνια.
Γιάννης Χρυσοβέργης